طراحی معماری ایتالیا

درباره ایتالیا:

معماری ایتالیا

مقدمه:

جمهوری ایتالیا در جنوب اروپا، بر ساحل شمالی دریای مدیترانه واقع است. ایتالیا بیش از هر چیز شبه جزیره ای چکمه ای شکل است که از جنوب اروپا به داخل دریای مدیترانه پیش آمده است. ایتالیا همچنین در بر گیرنده ی جزایر مدیترانه ای ساردینی (Sardinia) و سیسیل (Sicily) و تعداد زیادی جزایر کوچکتر است. ایتالیا به دلیل مناظر متنوع و بی بدیل و به خاطر اینکه بیشترین موقعیت کشوری را برای برخورداری از تابش آفتاب و آب و هوای معتدل مدیترانه ای داراست، مطلوبیت یافته است. 
ایتالیا قلب امپراطوری رم باستان بوده است که سرزمین های مجاور دریای مدیترانه را متحد کرده و تمدن های یونان و رم باستان را در سرتاسر قسمتهای زیادی از اروپا گسترش داده است. پس از آنکه امپراطوری رم در قرن 5 پس از میلاد سقوط کرد، واحد سیاسی ایتالیا شکست خورد. اما رم، تحت تسلط کلیسای کاتولیک، مرکز روحانی اروپای غربی، باقی ماند. در اواخر دوره های میانه، شهرهای شمالی ایتالیا همچون فلورنس (Florence)، ونیز (Venice) و میلان (Milan) مراکز تجاری پررونقی شدند. در این شهر ها تجدید حیات فرهنگ کلاسیک که به عنوان رنسانس شناخته شده، در قرن 14 آغاز شد. نقاشها، مجسمه سازان، نویسندگان و معماران دوره ی رنسانس در ایتالیا در سراسر اروپا مورد تحسین و الگوبرداری بودند، در حالیکه تعداد زیادی از ایالتهای کوچک ایتالیا گروگانی برای کشمکش های بر سر قدرت میان فرانسه، اسپانیا و اتریش، بودند.
ملی گرایی ایتالیا به عنوان نیروی قدرتمندی در قرن 19 آشکار گشت و کشور متحده ی پادشاهی ایتالیا علنا در سال 1861 اعلان موجودیت کرد. در سال 1946، پس از جنگ جهانی دوم، پادشاهی منسوخ و جمهوری ایتالیا پایه گذاری شد. از آن پس، ایتالیا دولت هایی متعدد را تجربه کرد که در بیشترین آنها در جناح راست میانه رو  با جناح چپ در مقابل آن، در آنها حکومت می کرده اند. رم پایتخت و بزرگترین شهر ایتالیاست، و لی تقریبا تمامی حومه های شهری و شهرهای ایتالیا گنجینه های هنری و دیگر بقایای میراث فرهنگی ایتالیا را محفوظ می دارند.

معماری ایتالیایی

مردم ایتالیا:

جمعیت ایتالیا تقریبا تمام مردم بومی، یعنی تعداد زیادی از کسانی که تقریبا خود را با هر ناحیه ی مشخصی از ایتالیا هویت می بخشند، را شامل می شود. این کشور عموما به بخش شمالی شهری تر ( منطقه ای از مرز شمالی تا بخش جنوبی رم) و قسمت جنوبی اغلب روستایی، تقسیم شده است. بخش شمالیِ پر رونق تر و صنعتی، اغلب شهر های بزرگتر ایتالیا و در حدود دو سوم از جمعیت کشوری را، در بر می گیرد؛ قسمت عمدتا کشاورزی جنوب، پایه ی جمعیتی کمتر و اقتصاد محدود تری را داراست. در دهه های اخیر جمعیت عموما از نواحی روستایی به شهری مهاجرت کرده است؛ در سال 2005، 68 درصد از جمعیت شهری بودند. 
اکثریت قابل توجهی از مردم به زبان ایتالیایی، یکی از زبانهای رومی خانواده ی زبانی هندواروپایی، حرف می زنند. زبان آلمانی در محدوده ی بولزانو (Bolzano)، در شمال ایتالیا نزدیک به مرز اتریش، صحبت می شود. از دیگر اقلیت های زبانی شامل فرانسوی ( در ناحیه ی Valle d' Aosta )، لاتین، آلبانیایی و اسلوونیایی، هستند. به گویش های محلی در برخی از قسمتهای ایتالیا، صحبت می شود. بر اساس سر شماری سال 2001 ، ایتالیا جمعیتی برابر با 56995744 نفر داشت. در سال 2008 جمعیت 58145321 نفر تخمین زده شد بنابراین  متوسط تراکم جمعیت کشور 198 نفر در هر کیلومتر مربع  بوده است. در حدود دو سوم از مردم ایتالیا در شهرها و حومه های شهری زندگی می کنند.

برج پیزا

 نواحی ویژه و شهرها ی آنها:

ایتالیا متشکل از تعداد زیادی نواحی مجزاست. پیه مونته (Piedmont)، در شمال غربی ایتالیا، بلندترین قله های آلپ و جلگه ای حاصلخیز را در بر می گیرد. دره ها و کوهها جذب کننده ی گردشگران هستند. در نواحی اطراف ورچیلی (Vercilli) و ناوارا (Novara)  از رودخانه برای آبیاری زمینهای برنج استفاده می شود. این رودها همچنین تأمین کننده ی انرژی شبکه صنعتی وسیع در بخش پایینی جلگه ها هستند. جمعیت تورین، شهر ویژه ای از این ناحیه، برابر 900569 نفر برآورد شده است. در قرن 16 این شهر خانه ی گروه سیاسی بود که برای آزادی ایتالیا از کنترل خارجی و نیز متحد کردن آن برای تبدیل شدن به ملتی واحد، مبارزه می کرد. تورین همچنین نقش عمده ای در تجدید حیات اقتصادی ایتالیا پس از جنگ جهانی دوم، ایفا کرد.  کارخانجات فیات در ایتالیا این کشور را به یکی از مراکز تولید اتومبیل  در جهان تبدیل کردند.در شهر های ایتالیا از معماری های خاصی استفاده شده است.

نمای ساختمانی در ایتالیا

لیگوریا (Liguria) نوار باریک ساحلی را از مرز فرانسه به توسکانی (Tuscany) ایجاد می کند. این امر سبب می شود که شهر ژنوآ (Genoa) (با 615686 نفر جمعیت) به عنوان مهمترین بندر در ایتالیا و یک مرکز بانکداری و تجاری اصلی،برقرار بماند. در آنسوی حومه های شلوغ شهری، ناحیه ی ساحلی ریویرا (Riviera ) قرار دارد که به سبب آب و هوای معتدل و آفتابی، سواحل دلپذیر و فراوانی گلها و گیاهان کمیاب، مطلوب و دلپذیر است.
لومباردی (Lombardy) با هیاهوی فعالیت صنعتی خود صحنه ای زیبا آفریده است. ناحیه ی دریاچه ای با دریاچه های؛ کومو (Como)، گاردا (Garda)، ماجیور (Maggiore) و لوگانو (Lugano) به مرکز گردشگری پررونقی بدل شده است. میلان با جمعیت 1303437 نفری خود، دومین شهر بزرگ در ایتالیا پس از رم است. این شهر مرکز مالی و صنعتی است همانگونه که مرکزی برای طراحی و مد می باشد. خانه ی اپرای ایتالیایی لاسکالا (La Scala) به مانند نقاشی دیواری مشهور لئوناردو داوینچی، شام آخر، در میلان جای گرفته است.
ونتو (Veneto) از رودخانه ی پو (Po) تا بندر تریسته (Trieste)، امتداد می یابد. شهر با انحنای کمانی شکلی در طول دریای آدریاتیک (Adriatic)، در بیشترین بخشهای خود جلگه ای حاصلخیز به همراه شهرهای سرزنده و مراکز صنعتی و کشاورزی است. در مرکز این کمان که بر بیش از 100 جزیره ی کوچک واقع شده، شهر ونیز ( با جمعیت 268934 نفر)قرار دارد. ونیز برای قرن ها دروازه ای میان شرق و غرب بود و به خاطر گنجینه های هنری خود، در دنیا شناخته شده است. دیگر شهرهای ونتو شامل ورونا (Verona)، یک مرکز صنعتی و زراعی؛ پادوآ (Padua)، با دانشگاه باستانی و خزائن هنری خود؛ و تریسته، که به مانند آمفی تئاتری پیرامون یک خلیج کوچک ساخته شده است، این خلیج بندرگاهی برای تجارت محصور در خشکی کشورهای اروپای مرکزی، به شمار می آید.
ترنتینو آلتو آدیژه (Trentino- Alto Adige)، ناحیه ای کوهستانی در شمال ایتالیاست، جائیکه کشاورزی و جنگلداری دارای اهمیت هستند و گردشگری، بخصوص ورزشهای اسکی و هاکی در دولومیت (Dolomites)، منبع اصلی برای کسب درآمد به شمار می آیند. این ناحیه با قرار گرفتن در امتداد مرز دریایی اتریش کمترین وسعت را در ایتالیا داراست، و آلتو آدیه همچنین به خاطر نام آلمانی خود یعنی Sudtirol، شناخته شده است. شهرهای اصلی ناحیه، ترنتو (Trento) و بولتزانو (Bolzano) هستند.

نمای ساختمان های ایتالیا

خانه های ونیز

امیلیا رومانا (Emillia – Romagna) در سرتاسر رودخانه ی پو از ونتو و لومباردی، با امتداد از قله ی آپنینس (Apennines) تا دریای آدریاتیک، موقعیت یافته است. بولونا (Bologna) جایگاه قدیمی ترین دانشگاه اروپاست. راونا (Ravena) و ریمینی (Rimini)، بر سواحل آدریاتیک، پاتوق های لب دریایی محبوبی هستند.
تاسکانی در بخشی از رشته کوههای آپنین (Apennine) واقع شده که در آن کوهها به آرامی از دره ها و جلگه های حاصلخیز صعود می کنند. درختان زیتون و انگور سراشیبی ها را پوشانده اند. فلورنس مرکز هنری تاسکانی است، اما پیسا (Pisa)، سیه نا (Siena)، آرتزو (Arezzo) و بسیاری از شهرهای کوچکتر همچنین مراکز هنر و معماری تاسکان به شمار می آیند. شهر ها و حومه های شهری در تاسکانی بسیاری از بناهای خود از دوران میانی و رنسانس را حفظ کرده اند.
اومبریا (Umbria) در قلب شبه جزیره ی ایتالیایی، نمایشگر پیچ و تاب گردش تپه ها، جنگلها، درختان زیتون نقره فام و جلگه های سبز و خرّم است. این ناحیه شاید به عنوان شناخته شده ترین سرزمین برای سن فرانسیس آسیسی (Saint Francis Assisi) است. شهر آسیسی زیارتگاهی برای سن فرانسیس بوده و به خاطر خزائن هنر قرون وسطیِ ایتالیاییِ خود مورد توجه است. پروجا، یک مرکز تجاری و زراعی، همچنین شهر مهمی در آمبریا است. نزدیک به پروجا مقابر منطقه ی باستانی اتروسکان (Etruscan) واقع اند و درون شهر بقایای دیوارهایی قرار دارند که تاریخ آنها متعلق به دوران رم و اتروسکان است.
لاتیوم یا لاتزیو، ناحیه ای تپه ای و کوهستانی بر ساحل دریای تیرانی  Tyrrhenian در دامنه ی کوههای آپناین، قرار دارد. مهمترین شهر این ناحیه رم با جمعیتی که در سال 2007، 2705603 نفر برآورد شده است. پایتخت باستانی امپراطوری روم به عنوان سرمایه ی مدرن ایتالیا باقی مانده و امروز مرکز بسیار مهم تجاری، اجرایی، فرهنگی و گردشگری، است. شهر واتیکان، به عنوان ایالت پادشاهی، داخل محدوده های شهری رم، واقع شده است.
مابین بخش مرکزی و جنوبی ایتالیا نواحی آبروتزی (Abruzzi) و مولیس (Molise)، در کوهستانی و دور از دسترس ترین بخش شبه جزیره، واقع هستند. این سرزمین تا اندازه ی زیادی برای زراعت و چرای احشام استفاده می شود. سرمایه ی ناحیه ای آبروتزی، لاکویلا (L 'Aquila) و برای مولیس، کامپوباسو (Campobasso)، است.

شهر ونیز

کامپانیا (Campania) نیز که منطقه ای کوهستانی است، جلگه ای کوچک نزدیک به دریا را در بر می گیرد. در مرکز جلگه، خلیج کوچک ناپل(Naples) با شهر و جزایر پرآوازه ی خود یعنی کاپری (Capri) و ایسچیا (Ischia)، موقعیت یافته است. ناپل ( جمعیت 975139 نفر) یکی از پر رفت آمد ترین بندرگاهها را داراست. در کنار این خلیج ویرانه های پامپی (Pompeii) و هرکولانیوم (Herculaneum) جای دارند. در آنسوی شبه جزیره ی سورنتو به سمت جنوب، ساحل آمالفی (Amalfi) با مناظر مهیج خود، امتداد می یابد.
آپولی (Apulia)، به همراه باسیلیکات (Basilicata) و کالابری (Calabria)، با موقعیت یافتن در جنوب کامپانی (Campania) پاشنه و پنجه ی چکمه ی ایتالیا را شکل می دهند. آپولیا پس از قرنها انزوا و رکود، پایه ی صنعتی و کشاورزی خود را توسعه داد و اکنون به خاطر شرابها و روغنهای زیتون خود پرآوازه است. باری (Bari) (جمعیت 325052 نفر)، شهر اصلی آپولی است. در باسیلیکات و کالابری نیز، طرحهای توسعه ای بلند پروازانه چشم انداز شهری را دگرگون کرده اند.
سیسیل یکی از زیباترین سرزمین های ناحیه ی مدیترانه است. گنجینه های باستان شناسانه ی آن، به ویژه آرامگاههای یونان باستان، به گونه ای استثنایی، فاخر هستند. گیاهان بیشتر قسمتهای ساحلی را پوشانده اند، اگرچه ساحل جنوبی لم یزرع و بی حاصل است. مونت اتنا (Mount Etna)، نزدیک به ساحل شمالی، یکی از بزرگترین کوههای آتشفشان در دنیاست. نواحی ساحلی ملجأ های فراوانی دارند که مشهورترین آنها تورمینا (Taormina) است. پالرمو (Palermo) ( با جمعیت 666552 نفر) شهر بزرگ جزیره و بندر اصلی آن است. دومین شهر یعنی کاتانی ( با جمعیت 301564 نفر) به دلیل تجارت و صنعتش، مورد توجه است. این شهر در بستر کوه مونت اتنا واقع است. ساردینی، در دوران باستانی دور، تمدن عجیبی داشت که هنوز هم شواهدی از آن در خانه های عصر سنگ و عصر برنز وجود دارد، خانه های مخروطی شکل و در مقابر صخره ای و بقعه های دفنی، شکل گرفته اند. کالیاری بزرگترین شهر و بندر خاص در جزیره است. ساحل زیبای اسمرالدا (Smeralda) (زمزد سبز)، در طول ساحل شمالی ساردینی، با جایگاههای جت  بین المللی و ثروتمند خود، شهرت یافته است.

نمای باستانی ایتالیا

طراحی و گچبری؛ هنر بدیع و اصیل معماری اسلامی ایران

گچ بری سنتی

طراحی و گچبری های سنتی ایران

یکی از پدیده های هنری در معماری اسلامی بی همتای ایران، هنر گچبری است که در بقایای ارزشمند تاریخی نمونه های بسیاری از این هنر اصیل و زیبا به چشم می خورد، هنری که متأسفانه امروز کمتر مورد استفاده قرار گرفته و بناهای مذهبی ما دیگر با این هنر بدیع آراسته نمی شوند .

یکی از پدیده های هنری در معماری اسلامی بی همتای ایران، هنر گچبری است که در بقایای ارزشمند تاریخی نمونه های بسیاری از این هنر اصیل و زیبا به چشم می خورد، هنری که متأسفانه امروز کمتر مورد استفاده قرار گرفته و بناهای مذهبی ما دیگر با این هنر بدیع آراسته نمی شوند .

هنر گچبری ایرانی اسلامی از چنان جاذبه ای برخوردار است که قطعه هایی از آن در موزه لوور پاریس و موزه ملی ایران نگهداری می شوند .

به عنوان نمونه گچبری، چفت گیری و ابزار زنی طاقچه بسیار ارزشمند هنری از کاخ بیشاپور از سده سوم میلادی در موزه لوور پاریس و قطعاتی از آثار دوره ساسانی نیز در موزه ملی ایران نگهداری می شوند .

هنر گچبری که تاریخی به قدمت اسلام و حتی پیش از آن را شامل می شود، سیر تاریخی مشخصی را طی کرده تا به امروز رسیده است :

سلجوقی

هنر گچبری در انواع خط کوفی همراه با نقوش اسلیمی خرطوم فیلی روند تحول این هنر در دوره سلجوقی بوده است. به طور کلی هنر گچبری در دوره سلجوقی مورد توجه در نماسازی های داخل بوده است. از میان آثار این دوره می توان به گچبری های مسجد اردستان با خط بسیار زیبای کوفی مزهر و به ویژه گنبد علویان در همدان اشاره کرد .

گچ بری سلجوقی

ایلخانی

در این دوره روند هنر گچبری به سرحد کمال مطلوب رسید . به وجود آمدن محرابهای گسترده با انواع خطهای کوفی و خطهای سلطانی، دیوانی، رقعی و به کارگیری انواع گره های هندسی با نقوش اسلیمی توماری و اسلیمی ماری در لابلای کتیبه و اسپرهای خط با گل و برگهای پهن گود و برجسته عظمت و شگرفی بسیاری در آثار ایران و هنر گچبری در آن به وجود آورد .

گچ بری ایلخانی

از میان آثار به جا مانده از این دوران می توان به کتیبه های گچبری خط کم نظیر مسجد حیدریه قزوین، خانقاه و بقعه بایزید بسطامی در بسطام در مقیاس گسترده و وسیع ، محراب ارزشمند پیر بکران در جنوب اصفهان و نوعی بی همتا از این هنر ارزشمند را در محراب بسیار جالب و منحصر به فرد اولجایتو در مسجد جامع اصفهان که به جرئت می توان این پدیده بزرگ و عظیم هنر گچبری را شاخص ترین و با ارزشترین نوع گچبری در معماری جهان و به ویژه جهان اسلام دانست .

تیموری

این دوره عصر به وجود آمدن رسمی بندی و کاربندی هایی از قالبهای گچی ارزشمند و به تحول رسیدن هنر گچبری از نقوش مختلف، به ویژه اسلیمی و انواع خطهای گوناگون است .

به طور کلی در هنر گچبری این دوره از هنرهای دیگر چون هفت قلم خط از انواع کوفی چون کوفی پیرآموز ، کوفی مشجر، کوفی گره دار، کوفی مشبک نهایت استفاده شده است. همچنین خطهای ( محقق، نسخ، ثلث، رقاع، تعلیق، و نستعلیق) با هنر آفرینیهای فراوان و در مواردی از شاخه های این خط ها بخصوص خط معقلی در هنر گچبری آثار ایران بهره فراوان گرفته شده است.

از آثار فراوان این دوره می توان به مقرنس بندیهای گچی ارزشمند سر در مسجد میدان کاشان و خط های چشم نواز گچبری بقعه شیخ احمد جام در تربت جام و بقعه سید رکن الدین در یزد اشاره داشت.

گچ بری تیموری

صفویه

این دوره هنر گچبری وارد روشهای خاص شده است. به طوری که زیباترین مقرنس بندی های گچی با عناصر گوناگون به ویژه مقرنس بندی های طاس و نیم نیم طاس همراه با نقوش گل و گیاه با انواع تیغه های گچی دالبری زینت بخش کاخ های شاهی گردیده است.

پدیده های ارزشمند مقرنس قطار و کاربندی ها و یزدی بندی های گچی بسیار شگرف کاخ هشت بهشت و سردر بازار قیصریه در اصفهان به ویژه دالبرهای تیغه منقوش از ظروف مختلف چون تنگ و سبو مقرنس بندی های طاسه دار گچی در تالارهای شاه نشین و موسیقی کاخ عالی قاپو و خط گچبری ثلث بسیار ارزشمند در صفه درویش مسجد جامع اصفهان از جمله آثار مربوط به این دوره هستند .

گچ بری صفویه

زندیه

هنر آفرینی های فراوان و ارزشمند از گچبری، مقرنس بندی گچی، ترنج اندازی همراه با گل و گیاه و نقوش بدیع در آثار شهرهایی چون شیراز و بخصوص در عمارت کلاه فرنگی، مقبره اولیه خان زند (وکیل الرعایا) که امروز موزه پارس می باشد به وجود آمد.

گچ بری زندیه

قاجار

در دوره قاجاری هنر گچبری رونق فوق العاده ای به خود گرفت، به علت مسافرت پادشاهان قاجار به فرنگ از هنر گچبری اروپا تقلیدهایی در کاخهای شاهی به ویژه سر ستون سازیها، گلویی سازیها و سقف سازیها در کاخهایی چون گلستان و عشرت آباد و پاره ای دیگر پیروی شد. اما به طور قاطع می توان گفت که این تقلیدها هرگز نتوانست جای هنر و نقوش بسیار هنرمندانه و اصیل ایرانی، بخصوص نقشهای اسلیمی و ختایی و گل و گیاه که نشأت گرفته از سرپنجه با ذوق هنرمندان ایران زمین می باشد را در گچبری بناهای ایران زمین بگیرد.

گچ بری در دوره قاجار

البته در این برهه از زمان در هنر گچبری خلاقیتها و نوآوریهای بسیار چشمگیری از طرف هنرمندان گچبر در آثار و ابنیه و به ویژه منازل مسکونی سنتی بیرونی و اندرونی ایران پدیدار گشت که به واقع هر یک از آثار به جای مانده خود تابلوهای بسیار نفیس و پر ارزش از هنر با فلسفه و خرد و فرهنگ هنرمندان این مرز و بوم است.

از میان آثار فراوان گچبری این دوره می توان به گچبری جالب کاخ ارم و نارنجستان قوام در شیراز و مقرنس بندی های آونگ گچی همراه با گچبری های خانه طباطبائی و خانه بروجردیهای کاشان همراه با نوآوریهای شگرف در بناهای یادشده و بسیاری از بناها و آثار دیگر ایران یاد کرد.

معاصر

امروز اما این هنر بدیع و شگفت انگیز کمتر در بناهای مذهبی ما به کار گرفته شده و در مواردی هم که گوشه چشمی به آن می شود، بیشتر از "گچبریهای پیش ساخته" استفاده می شود که اصالت و هویت این هنر را خدشه دار می کند .

گچ بری دوره معاصر

دیگر اماکن مذهبی ما از سرپنجه های استادان این عرصه برای خلق مناظر دل انگیز و خیره کننده، که برانگیزنده روح و ایجاد معنویت در کالبد بیننده بود، محروم هستند .

طراحی موزه ایران باستان

موزه ایران باستان

موزه ایران باستان، اولین موزهٔ ایران، در ابتدای خیابان ۳۰ تیر، در خیابان امام خمینی تهران واقع است. موزه ی ملی ایران که عملیات ساخت آن در سال ١٣١٣ خ. آغاز و در سال ١٣١٦ در دو قسمت مجزا به بهره برداری رسید، نه تنها بزرگترین موزه ی باستان شناسی و تاریخ ایران است، بلکه از نظر حجم، کیفیت و تنوع آثاریکی از چند موزه ی بزرگ جهان و به عنوان موزه ی مادر محسوب می شود. موزه ی ملی از دو بخش و ساختمان مجزا تشکیل شده است: موزه ی ایران باستان که تاریخ تاسیس آن همان ١٣١٦ است و موزه ی دوره ی اسلامی که در سال ١٣٧٥ رسما افتتاح شد. در سال ١٣٠٨ خورشیدی، به دنبال تصویب قانون حفظ آثار ملی، انجمن آثار ملی تشکیل شد و به منظور حفظ آثار تاریخی ایران، تهیه ی نقشه ی بنای موزه ی ایران باستان، با الهام از بنای طاق کسری (تیسفون) توسط معمار فرانسوی، آندره گدار آغاز گردید که در آن تاریخ مدیر باستان شناسی ایران هم بود.

موزه ایران باستان

رنگ آجرهای ساختمان موزه قرمز انتخاب شد تا یادآور معماری عصر ساسانی باشد. بنای موزه حدود ١١٠٠٠ مترمربع و ساختمان اصلی آن سه طبقه است. در حال حاضر موزه ی ملی ایران با دو موزه ی ایران باستان و دوره ی اسلامی زیر بنای بیش از بیست هزار متر مربع در زمینی به مساحت ١٨٠٠٠متر مربع و با حدود ٠٠٠ ٣٠٠ هزار شیئ  تاریخی از زمان های مختلف تاریخی ایران، بهترین موزه در جهان درارتباط با فرهنگ، هنر و تاریخ ایران است. قدیمی ترین اثری که نشانگر حضور انسان در فلات ایران است، مربوط به ششصد هزار سال پیش است که در این موزه نگهداری می شود. اشیای مختلفی که در طی سالیان گذشته به صورت علمی و غیر علمی کشف شده اند در قسمت زیرزمین موزه ی ایران باستان قراردارند که پس از کارشناسی و تحقیقات علمی به تالارهای اصلی نمایش آثار منتقل می شوند. بخش پیش ازتاریخ گنجینه ی ملی ایران، آثار فرهنگی هنری خود را که ازابزارهای سنگی دوران حجر شروع و به اشیا و وسایل مورد استفاده ی انسان های عصر آهن ختم می شود در بخش پیش از تاریخ موزه متمرکز کرده است. اشیای موجود در این بخش که از مواد مختلفی چون سفال فلز، سنگ عاج، قیر و ... ساخته شده اند از طریق کاوش های علمی باستان شناسی یا به طور اتفاقی از محوطه های پیش از تاریخ ایران کشف شده اند. قدیمی ترین آثار به نمایش درآمده در موزه، تیغه های سنگی کشف رود است که در بررسی های باستان شناسانه ی سال ٥٤- ١٣٥٣ در ناحیه ی خراسان و در کنار رودخانه ی کشف رود به دست آمدند. در ارتباط با قدمت این اشیا نظریات مختلفی ارایه شده است. از جمله این که بررسی های کلود تیبو نشان می دهد که قدمت این اشیا بین هشتصد هزار تا یک میلیون سال است و برخی دیگر نیز قدمت آنها را بین ششصد تا هفتصد هزار سال می دانند. بر اساس نظریه ی تیبو این دوره کهن ترین دوران شناخته شده از پیدایش انسان در ایران است. نمونه ی دیگر از این ابزارهای سنگی، دست افزاری است که در بررسی منطقه ی حوضه ی مسیله در ٥٠ کیلومتری جنوب ورامین توسط آقای دکتر صادق ملک شهمیرزادی به دست آمده است.

موزه ایران باستان

این گروه از آثار مربوط به ٤٥ هزار تا ٦٠ هزارسال قبل است. قدیمی ترین آثاری که در آن تفکرات مذهبی و معنوی انسان پیش از تاریخ جلوه گر است، پیکرک های انسانی و حیوانی کشف شده از تپه ی سراب در شرق کرمانشاه تاریخچه موزه ایران باستان در سال ١٣٣٩ است. یکی از این مجسمه های گلی زنی است به نام ونوس که 6/5 سانتی متر ارتفاع دارد. ظروف سفالی قرمز به دست آمده از چشمه علی و اسماعیل آباد نیز جزو اولین و قدیمی ترین آثاری است که بازدیدکنندگان در موزه ی ایران باستان با آن مواجه می شوند و قدمت آن متعلق به هزاره ی پنجم پیش از میلاد است. در این ظرف تصویر چهار انسان دیده می شود که رو  به روی یکدیگر قرار گرفته اند و دست های خود را به طرف بالا برده و در حال نمایش رقص های آیینی و نیایشی هستند. از آثار کشف شده در منطقه ی استان فارس می توان به بشقاب سفالی پایه داری مربوط به هزاره ی چهارم پیش از میلاد اشاره کرد که نمایشگر رقص های آیینی است. دیگری کاسه ای است سفالی و مخروطی شکل مربوط به تل باکون در فارس که در پشت ظرف، شاخ های بز کوهی کاملا بزرگ نمایی شده و به نشانه ی یک بز کوهی که مورد احترام و علاقه ی مردمان پیش از تاریخ بوده، نقش بسته است. از آثار مربوط به استان خوزستان که از تنوع چشمگیری برخوردارند می توان به مجموعه ی گاو سفالی معبد چغازنبیل اشاره کرد. این گاو به دستور پادشاه ایلام از گل پخته ی لعاب دار ساخته شده و به عنوان نگهبان بر دروازه ی معبد چغازنبیل نصب شده است. ارتفاع این گاو ١٠٦ و طول بدنه ی آن ١٠٨ سانتی متر است. از منطقه ی کاشان نیز ظروف سفالی تپه ی سیلک در موزه نگهداری می شود. این ظروف گویای تفکری عمیق از عشق به هنر و مذهب و معنویت است. مشربه های سفالی تپه ی سیلک در نوع خود کم نظیرند و نقوش تلفیقی سماوی، هندسی، حیوانی و انسانی روی آنها نشانه ای از جهان بینی وسیع هنرمندان سفالگر و نگارگر سیلکی است. مشربه هایی که مایع درون آن شفابخش بیماران و نیرو بخش جنگجویان است. نمونه ی آن  مشربه ای است از سفال نخودی با نقوش قرمز اخرایی. حفاری درمنطقه ی ده مارلیک در استان گیلان از پاییز ١٣٤٠ شروع شد و مشخص شد که این تپه محل یک قبرستان مهم قدیمی است و اشیای به دست آمده در آن معرف چگونگی هویت و حرفه ی صاحب آرامگاه است.

موزه ایران باستان

مهم ترین شئ این منطقه جام طلای مارلیک با نقش گاوهای بال دار است. جام مارلیک ٥/١٧ سانتی متر ارتفاع و ١٤ سانتی متر قطر دارد. نقوش برآمده و برجسته ی جام با تزیینات ظریف، قلم زنی شده است. موزه ی ایران باستان اشیای قابل توجهی از سایر محوطه های پیش ازتاریخ ایران همچون شهر سوخته، تپه یحیی، تل ابلیس و تپه سنگ چخماق را نیز در خود دارد. دوره ی تاریخی آثار این دوره نیز اکثرا حاصل حفاری های علمی بوده و در کنار اشیای مکشوفه از استان به نمایش گذارده شده اند. دوران تاریخی را اشیای هخامنشی، سلوکی، اشکانی و ساسانی تشکیل می دهند و یکی از منحصر به فردترین نمونه های موجود دوره ی اشکانی، بقایای نیم تنه ی مردی است که در سال ١٣٧٢ به طور اتفاقی به همراه چند قطعه استخوان، یک لنگه چکمه به همراه ساق پای درون آن، یک سنگ ساب، چند سفال، یک چاقوی آهنی، یک سنجاق نقره، یک شلوارک پشمی، چند قطعه پارچه و یک عدد گردو وجود داشت. این نیم تنه پس از کشف به مرد نمکی معروف گردید. در طبقه ی دوم موزه ی ایران باستان، گنجینه ی نفایس دوران پیش از تاریخ قرار دارد که در بر گیرنده ی آثار منحصر به فردی چون جام طلای مارلیک، جام طلای حسنلو، جام خشایار شاه، ریتون طلای همدان، الواح زرین و سیمین از کاخ آپادانای تخت جمشید، زیور آلات مکشوفه از زیویه ی کردستان و ... است. در حال حاضر سایر قسمت های طبقه ی دوم پس از انتقال گنجینه ی دوران اسلامی به موزه ی جدید، در حال مرمت کامل بوده و پس از بازسازی داخل بنای ایران باستان به اشیای پیش از تاریخ اختصاص داده خواهد شد. گنجینه ی دوران اسلامی گنجینه ی دوران اسلامی که در دوم آبان ١٣٧٥ افتتاح گردید، مشتمل بر آثار متنوع از قرون اولیه ی اسلام تا قرن چهاردهم هجری قمری است.

این آثار به لحاظ تنوع موضوعی و دوره ای در دو طبقه، به طور جداگانه به نمایش درآمده است. در طبقه ی اول گنجینه، نسخ خطی قرآن کریم در مرکز هنرهای اسلامی در فضایی که نشانگر تقدس است، به همراه عناصری در این زمینه، مانند محراب ها و کتیبه ای خطی به نمایش درآمده اند. در فضای اطراف این قسمت کتب خطی با موضوعات علمی، ادبی و تاریخی ارایه گردیده است. کتب ادبی شامل آثاری از نخبگان عرصه ی ادب ایران از دوران تیموری تا پایان عصر صفوی است. برخی از مهم ترین آنها عبارتند از شاهنامه ی فردوسی، کلیات سعدی، خمسه ی نظامی، دیوان حافظ، دیوان امیر علیشیر نوایی و ... اکثر این نسخ به خط نستعلیق و به قلم مشاهیر هنر خوش نویسی و مینیاتور سازان و تذهیب گران عصر تیموری و صفوی است. نسخ علمی نیز در محدوده ی وسیعی از علوم مانند طب، نجوم، جغرافیا و فلسفه را در بر می گیرد. قدیمی ترین نسخه ی مجموعه، «دستور اللغه» است که مربوط به قرن پنجم هجری است. نقاشی های مینیاتور و قطعات خط در چهار ضلع بخش مرکزی شامل سبک های شیراز، هرات، هند، مغول و اصفهان است. مکتب بغداد شاخص هنر نقاشی عهد سلجوقی است که توسط امیر تیمور در این دوره به اوج می رسد و هنرمندان مشهوری چون میرعلی تبریزی خوش نویس و استاد عبدالحی نقاش در پایتخت این حکومت، یعنی سمرقند گرد هم آمدند و بدین ترتیب سنت های هنر ایران به دربار تیموری انتقال یافت. تیموریان به هنر نقاشی و کتاب آرایی علاقه ی خاص داشته و سبک های شیراز و هرات در آنها مشهود است. چهار گوشه ی اصلی این طبقه به موضوعات علمی از جمله وسایل روشنایی، آثار علم نجوم، آثار شیشه ای و اشیای لاکی و ابزار کتاب اختصاص دارد. علاوه بر فضای مرکزی، سه تالار اصلی نیز موضوعاتی همچون فرش، پارچه، سفال و فلز را در خود جای داده است. در بخش پارچه و فرش، قدیمی ترین پارچه های دوران اسلامی، مکشوفه از شهر ری قرار دارند که یکی از مهم ترین مراکز تولید پارچه در قرون اولیه ی اسلامی است. اوج هنر بافندگی ایران در عصر صفوی است که دارای ویژگی های خاصی از نظر شیوه ی ساخت، نوع و نحوه ی تزیین است. هنر بافندگی دوره ی صفوی با تاثیر از دوران تیموری به دلیل تمرکز و وجود کانون های هنری در شهرهای سمرقند و هرات، در تلفیق با هنر نقاشی شکوفایی خاصی پیدا کرد.

موزه ایران باستان

قالی های به نمایش درآمده در این بخش مجموعه ی بسیار ارزشمندی است که با طرح های لچک و ترنج، محرابی و گلدانی تزیین شده اند. در بخش سفال، آثار به نمایش در آمده، از قرون اولیه ی اسلام تا پایان دوره ی قاجار هستند که شامل شیوه های مختلف ساخت مانند قالب زده، نقاشی زیر لعاب، زرین فام و مینایی هستند. در عهد سلجوقی هنر سفالگری از لحاظ شیوه های متنوع ساخت به اوج خود رسید. بهترین آثار در این دوره در شهرهای ری، کاشان و گرگان تولید شد. در دوره ی ایلخانی و تیموری این هنر در مشهد، تبریز و نیشابور تداوم داشت. بخش آثار فلزی در این مجموعه، نمایانگر سبک های قلمزنی، قلم سیاه، مشبک، نقره کوب و طلا کوب است که اساسا روند هنر و صنعت فلزکاری را در دوران مختلف اسلامی معرفی می نماید. در آثار قرن چهارم هجری، خط کوفی به عنوان یک عامل شاخص در هنر اسلامی مشهود است و به طور کلی سیر تحول وتکامل رشته های گوناگون مانند سفالگری، شیشه گری و فلزکاری در قرون ششم و هفتم و همچنین شکوه تزیینات معماری دوران ایلخانی و تیموری، به همراه شاهکارهای هنر نقاشی عهد تیموری و صفوی در کنار هنرهای تزیینی دوره ی قاجار نظیر میناکاری، طلاکوبی، خاتم و منبت ارایه می شود. مجموعه ی آثار موجود در موزه ی ملی ایران، مختص به فرهنگ و تمدن ایران بوده و کهن ترین اشیای مربوط به حضور انسان در فلات ایران را از ابتدای تاریخ تا پایان دوره ی قاجار در خود جای داده است. ایران به عنوان سرزمین کهن با پیشینه ی غنی از قرن نهم هجری (پانزدهم میلادی) در سفرنامه های سیاحان و پژوهشگران معرفی شده است. موزه ی ملی ایران با توجه به تحقیقات متنوعی که در این زمینه انجام می دهد همواره ارتباط پژوهشی و علمی با سایر مراکز فرهنگی و باستان شناسی جهان دارد. باربارو ایتالیایی یکی از نخستین کسانی بود که در ٨٧٧ هجری (١٣٧٢ م.) از تخت جمشید، جایی که چهل منار نامیده می شد، بازدید کرد. سپس دلاواله در ١٠٣٢هجری (١٦٢٢ م.) نوشته های کتیبه های آنجا را رونویسی کرده و به اروپا برد (دانشنامه ی جهان اسلام، تهران

مجسمه مرد جنگلی

١٣٧٣(. در زمینه ی باستان شناسی، موسسه ی ایزمئو در طول سال های ١٣٣٠ تا ١٣٥٧ خ. در چندین برنامه ی کاوش و بررسی در استان های سیستان و بلوچستان و کرمان شرکت داشته است که این فعالیت ها زیر نظر مرکز باستان شناسی ایران انجام شده است. این مناطق شامل شهر سوخته ی زابل، دهانه ی غلامان، بمپور و تپه ی اسماعیل آباد قزوین بوده اند. این سازمان در زمینه ی مرمت در اصفهان و گنبد سلطانیه ی زنجان نیز همکاری داشته است. سکه موزه ی ملی ایران، همانند سایر موزه های معتبر دنیا، دارای قسمت جداگانه ای به منظور حفظ و نگهداری و نمایش سکه های ارزشمند ایران است. در دوران پیدایش فلزات، بشر از فلزات مختلف مانند مس، برنز، طلا و نقره اشیایی به اشکال گوناگون چون حلقه و میله ی چهارگوش و یا تبر و کارد تهیه کرد که وسیله ی معاملات قرار می گرفتند.

موزه ایران باستان

در سال ١٨٨٩ م. در طی کاوش های ژاک دو مرگان Jacques de Morgan در ارمنستان تعدادی از این حلقه ها به دست آمد. در حفاری های موهنجو دارو Mohenjo-Daro در پاکستان میله هایی از جنس مس کشف شد که متعلق به ٣٠٠٠ سال قبل از میلاد مسیح اند. این اشیای کشف شده را می توان قدیمی ترین وسیله ی تبادل تا پیش از اختراع سکه دانست. در خرابه های شهرهای آشور، شمش های طلا و نقره ای متعلق به ٢٥٠٠ تا ١٢٠٠ ق. م. کشف شده که علامات بر روی آنها نشان دهنده ی اولین قدم انسان در جهت ابداع و ساخت سکه است. اگر این موارد را نخستین کوشش های انسان برای به وجود آوردن سکه بگیریم، می توان بر اساس این مبدأ، تحولات و تغییرات روی داده در شکل و قالب سکه ها در طول تاریخ را بررسی کرد؛ از سکه های سلاطین هخامنشی و سلوکیان تا سکه های ضرب شده توسط سلسله ی ساسانی تا شکل گیری سکه های با نقش اسلامی، و از سکه های بنی امیه، عباسیان، طاهریان و صفاریان تا سامانیان، سلجوقیان و صفویان تا زندیان و قاجاریان و تا امروز، از تمامی این دوران ها، نمونه ی سکه هایی در موزه ی ملی ایران گرد آمده که به نمایش گذاشته شده است. مهر پیش از اختراع خط در عصر پیش از تاریخ، انسان به منظور مشخص کردن و ثبت مالکیت خود بر اشیا، مهر را ساخت و برای ساختن آن از مواد مختلفی چون سنگ، مرمر، عاج، طلا، نقره، مس و غیره استفاده کرد.

مجسمه گلی

نقوش حک شده بر سطح مهرها، علاوه بر جنبه های هنری، مدارک مهمی دال بر وجود صنایع و حرفه ها و فعالیت های مختلف دوران باستان است. قدیمی ترین مهرها باقی مانده از هزاره های چهارم ق. م. از جنس گل پخته، سنگ گچ، سنگ مرمر، سنگ صابون و سنگ آهن ساخته شده اند. در مجموعه ی موزه ی ملی ایران، مهرهای بسیار زیبا و ارزشمندی متعلق به گستره ی زمانی هزاره ی چهارم ق. م. تا اواخر دوران قاجار موجود است، گویای نحوه ی زندگی و اعتقادات مذهبی مردمان هر یک از زمان ها، و پس از منظری دیگر بازتابی از تاریخ سیاسی و اجتماعی و اقتصادی جوامع انسانی در روزگاران گذشته تالار کتیبه ها. تالار کتیبه های موزه ی ملی ایران با هدف گردآوری، حفظ و مرمت، شناسنامه دادن و سرانجام نسخه برداری و خواندن متن های خوانده نشده ی موجود در موزه تأسیس شده است. بسیاری از آجر نبشته ها و گل نبشته های یافت شده در ایران (همچون آثار به دست آمده از شوش یا تخت جمشید) به این تالار منتقل شده اند و کارشناسان این مرکز سرگرم کار بر روی این متون هستند. بخش مرمت در سال ١٣٦٣ هسته ی اولیه ی واحدی تحت عنوان بخش مرمت، در کنار سایر بخش های چهارگانه ی اصلی این موزه ایجاد گردید. از روزهای نخستین شکل گیری این بخش، با نگرشی که آمیزه ای از علم و هنر در امر مرمت آثار بوده است، بسیاری از آثار سفالین و شیشه ای بخش های مختلف موزه مرمت شده اند که اکنون تعداد بسیاری از آنها در ویترین نمایش آثار در موزه ی دوران اسلامی و همچنین موزه ی ایران باستان جا دارند.

مرد نمکی

کتابخانه همزمان با اجرای طرح ساختمان موزه، مکانی به عنوان کتابخانه ی باستان شناسی نیز منظور شد. پس از اتمام بنای موزه در سال ١٣١٦ کتابخانه ی آن نیز آماده گردید که به این ترتیب کار خود را با هدف تامین نیازهای پژوهشی کادر موزه و ادارهی باستان شناسی با فراهم کردن یک هزار جلد کتاب فارسی و لاتین که از کتابخانه ی معارف به عاریت گرفته بود، آغاز نمود. سرپرستی این کتابخانه را آندره گدار، طراح و معمار موزه به عهده گرفت. در حال حاضر مجموعه ی این کتابخانه بالغ بر ١٨ هزار جلد کتاب و نشریه به زبان های گوناگون و مهم ترین کتابخانه ی تخصصی کشور از نظر تاریخ هنر و باستان شناسی در ایران و کشورهای همجوار است. واحد عکاسی واحد عکاسی موزه ی ملی ایران نیز مانند سایر بخش ها از ابتدای شکل گیری موزه فعالیت خود را آغاز نموده و مسئولیت ثبت تصویری اشیا را به عهده داشته است. همانند تمام موزه های معتبر جهان، تهیه ی شناسنامه ی تصویری برای اشیای یک موزه اهمیت خاصی داشته و این امر به صورت تدریجی و مدون با روند تکمیل موزه همگام است. از دیگر فعالیت های مهم بخش عکاسی، معرفی تاریخ و فرهنگ ایران به صورت تصویر است.

طراحی باغ های عمودی

نگاهی به باغ های عمودی در طراحی ویلاهای دوبلکس

باغ عمودی سبز

با توجه به افزایش جمعیت و شهرنشینی، فضا برای طراحی بوستان ها کاهش یافته است، به همین دلیل گرایش به باغ های عمودی و نماهای سبز در طراحی ساختمان ها ایده جالبی به نظر می رسد.
البته ایجاد باغ های عمودی یا نماهای سبز مزیت های بسیاری نسبت به بوستان های شهری دارد، اما قرار نیست جایگزین آنها شوند.

باغ سبز عمودی

وجود پارک های شهری برای یک شهر به عنوان ریه آن شهر لازم و ضروری است، اما نقش نماها و باغ های روی بام در ایجاد تصویر مطلوب و رفع آلودگی در خرد اقلیم ها بسیار موثر خواهد بود. از این رو باغ های عمودی به عنوان یک ابزار مفید در این زمینه می تواند در اقلیم های مختلف مورد استفاده قرار گیرند.

در اینجا به بررسی مختصری از طراحی Penda در هند می پردازیم، که سایتی به مساحت 42000 متر مربع و با 127 ویلای دوبلکس را طراحی کرده است. به گونه ای که برای هر واحد یک تراس اختصاصی با پوشش گیاهی قرار داده است. صاحبان خانه قادرند طبق سلیقه ی شخصی خود به پس زمینه طبیعی منازلشان جلوه خاصی بخشند و گیاهان و سبزیجات مختلفی در تراس بکارند.

باغ سبز عمودی

قابل ذکر است که، این تراس ها و باغ های عمودی به عنوان سیستم خنک کننده در واحدها نیز عمل می کنند و باعث تهویه طبیعی منازل می شوند. لذا مصرف انرژی در این ساختمان ها حدود 60 درصد کاهش می یابد. در واقع فضاهای سبز، علاوه بر اصلاح منظره شهری در تأمین میزان مشخصی از عناصر طبیعی که لازمه تعادل جسمی و روحی مردم است، تأثیر به سزایی دارند.

نحوه اجرا باغ عمودی

شهرهای بزرگ در این روزگار، کمتر و کمتر قابل اقامت می شوند. در چنین شرایطی پرداختن به طبیعت و فضای سبز و اهمیت دادن به دامان طبیعی زمین برای بیرون کشیدن مردم از کنامشان اهمیت می یابد. در واقع فضاهای سبز، علاوه بر اصلاح منظره شهری در تأمین میزان مشخصی از عناصر طبیعی که لازمه تعادل جسمی و روحی اقشار گوناگون مردم است، تأثیر دارند. تنگناهای شهری متأثر از محیطی اند که عناصر مصنوعی و حرکات آن با آهنگ های بیولوژیکی بیگانه بوده و عکس العمل هایی به صورت اضطراب و احساس ناامنی در شهروندان ایجاد می کنند.
حتماً بسیاری از ما در ترافیک شهرهای بزرگی همچون تهران دچار سردرگمی شده ایم. وجود سر و صدا و آلودگی و همچنین منظره بتنی و شیشه ای ساختمان ها ما را کلافه کرده است. این ها بخشی از اثرات شهرنشینی و مدرنیته وارداتی در نظام شهرسازی ایران بوده است.

دیوار سبز

دیوار سبز

در بسیاری از مواقع در جلسات شهرداری دیدگاه پرسنل آن به شهر و شهرنشینی مایه تاسف است. در واقع به تنها چیزی که فکر نمی شود روان شهروند و سلامت ذهنی اوست. سنجش جمعیت با تراکم ساختمانی و تامین سرانه ها با واحد متر مربع برای هر انسان خروجی شهرسازی معاصر است که مایه مباهات بسیاری از تصمیم گیران در شهرسازی کلان شهر تهران است.
اما چیزی که نمی توان گفت مغفول مانده بلکه اصلا در زمینه آن فکری نشده است؛ نگاه به تصویری است که شهروندان از شهر خود دارند. تصویری که ما از شهر خود داریم در علاقه ما به زندگی در آن و در حالت بهینه به حس تعلق ما برای نگهداشت آن کمک می کند. این تصویر در ذهن شهروندان تهرانی تصویر خاکستری است. شهر خاکستری تهران در برخی از روزها به خاطر آلودگی به بومی می ماند که با پس زمینه خاکستری پوشانده شده و قرار نیست چیزی را به بیننده منتقل کند. انگار شهر نفسش را حبس کرده تا باد بیاید و آلودگی را با خود ببرد.
تصویر زیر شهر تهران را در یک روز عادی از نگاه یک شهروند در ارتفاع حدود ۳۰ متری نشان می دهد. حال تصور کنید دید یک شهروند که در اتومبیل نشسته چه خواهد بود؟
بسیاری از صاحبنظران ایجاد فضاهای سبز شهری در مقیاس های گوناگون را چاره کار می دانند و نظام مبتنی بر سرانه را برای مکان یابی این فضاها ارائه می دهند. نظامی که در آن متراژ فضای سبز مشخص می شود و شهروند برای تفریح باید مسافتی را بعضاً با اتومبیل طی کند تا به منظره فرح بخش و فضای سبز پاک برسد.

دیوار سبز

از آنجایی که شهروندان عموماً وقت خود را در طول روز در ماشین هایشان یا وسایل نقلیه عمومی می گذرانند این بوستان ها و فضاهای سبز شهری تاثیری بر ایجاد تصویر ذهنی مطلوب در ذهن آنها ندارد. انگار این فضاها برای روزهای تعطیل و شب ها طراحی شده اند و قرار نیست طبیعت در طول روز به کمک انسان شهرنشین بیاید.
شهر تهران در زمینه تراکم و ارتفاع شهری کوتاه قامت است و توسعه آن بر خلاف دیگر پایتخت های جهان افقی بوده است. فضاهای سبز شهری نیز به صورت افقی توسعه پیدا کرده اند که در بسیاری از موارد این بوستان ها منظر خوبی برای پرندگان شهر دارند تا شهروندان آن.
ایرانیان در گذشته های دور و نزدیک خود از طریق باغ سازی با طبیعت ارتباط برقرار می کردند، تغییر نوع ارتباط با ورود مدرنیته به این کشور سبب بروز برخی تضادها در طراحی فضاهای سبز مصنوع شد. تغییر نگرش از باغ های خصوصی به بوستان های عمومی و از سبک باغ سازی ایرانی به سبک التقاطی و تقلیدی در پارک های تهران می بایست دارای دلایلی منطقی بوده باشد. این دلایل هر چه بوده اند سبب بروز این تغییرات در ارتباط فرد ایرانی با طبیعت شده اند. سوال مهم اینجا این است آیا ارتباط ایرانی ها با این بوستان ها به اندازه باغ های سنتی خودشان بوده است و اینکه این تغییر به نوعی ضرورت عصر حاضر بشمار می رود و به جز این نگرش به طبیعت و فضای سبز شهری در این بازه راه دیگری برای ارتباط گیری با طبیعت وجود نداشته است؟
موضوع باغ های عمودی یا نماهای سبز در منظر شهری موضوع جدید نیست. در بسیاری از شهرهای دنیا که توسعه آنها عمودی بوده و شهر به صورت توده ای متراکم در آمده است، قیمت زمین برای ایجاد بوستان ها به عنوان یک محدودیت عمل می کند. گرایش به ایجاد نماهای سبز یا ایجاد باغ روی بام ها به دلیل زندگی در ارتفاع ایده جالبی به نظر می رسد به نحوی که پشت بام یک خانه یا برج چشم انداز خانه یا برج دیگری است. این ایده شاید در شهرسازی یا منظر جدید باشد اما با نگاهی به گذشته خود به اشتراک گذاری فضای سبز و چشم انداز مطلوب را در روستای ماسوله می بینیم. هیچ خانه ای دید مطلوب خانه دیگری را نبسته و پشت بام هر خانه حیاط دیگری است.
چشم اندازهایی که در فصول مختلف تصاویری بی بدیل تولید می کند و ذهنیت ما از این روستای زیبا را شکل می دهد.
ایجاد باغ های عمودی یا نماهای سبز مزیت های بسیاری نسبت به بوستان های شهری دارد، اما قرار نیست که جای آنها را بگیرد. وجود بوستان های شهری برای یک شهر به عنوان ریه شهر لازم است اما نقش نماها و باغ های روی بام در ایجاد تصویر مطلوب و رفع آلودگی در خرد اقلیم ها بسیار بیشتر خواهد بود. از این رو باغ های عمودی به عنوان یک ابزار مفید در این زمینه می تواند مورد استفاده ما در اقلیم های گوناگون قرار بگیرد.
پاتریک مون بلانک، متولد ۳ ژوئن ۱۹۵۳ در پاریس مبتکر ایجاد باغ های عمودی و نماهای سبز معلق در جهان امروزی است. آثار او بیشتر بر دیوار موزه ها، هتل ها، رستوران، ساختمان های عمومی و آپارتمان های شخصی بلند خودنمایی می کند. گرچه کار او زیبا و تحسین برانگیز است و میتوان گفت ایده اولیه را از باغ های معلق در بابل (یکی از عجایب هفتگانه جهان باستان) گرفته است اما بنظر می رسد با توجه به تراکم جمعیتی، از بین رفتن فضاهای جنگلی و در نهایت تشدید آلودگی محیط زیست جای امیدواریست که طراحی شهری به سمت ایجاد باغهای عمودی برود.
باغ های عمودی یا نماهای سبز به شیوه های مختلفی اجرا می شود. تصور غالب در زمینه ایجاد فضاهای سبز نامتعارف، هزینه بر بودن آنهاست و این تصور سبب عدم توسعه آنها شده است. از کاربردهای این نماها علاوه بر جلوه های بصری؛ در گونه های ویژه کمک به رفع آلودگی و استفاده از آنها در تهویه محیط نیز می توان اشاره کرد.

دیوار سبز

نماهای سبز می تواند گل پیچک خانه شما باشد که با ذره ای نخ بر روی نما کشیده شده است یا حتی ترکیب گلدان های بالکن آپارتمان های حاشیه یک خیابان. علاوه بر این تکنیک های ساده نماهای سبز وسیع را در دو گروه زیر طبقه بندی کرده اند:
۱- نماهای سبز
۲- دیوارهای سبز

نمای سبز

در این سیستم گیاه بر روی سطح نما حرکت می کند.در این سیستم گیاه رونده و یا پیچ در حالی که ریشه در زمین دارد (در یک بستر خاکی) شروع به بالا رفتن از ساختمان می کند. اخیرا برای نمای سبز سازه ای حمایت کننده هم در نظر می گیرند.

دیوارهای سبز

در این روش در تمام ارتفاع و در تمام سطح دیوار گیاه کاشته می شود. به دو روش می توان این عمل را انجام داد.
– با نصب گلدان هایی پیش ساخته
با کاشتن گیاهان بین دو لایه الیاف
تقسیم بندی دیگری نیز برای دیوارهای سبز آنها را با در نظر گرفتن استفاده در سیستم تصفیه هوای ساختمان از هم متمایز می کند. بر این اساس دو نوع سیستم در نظر می گیرد:
۱- سیستم های فعال
۲- دیوار سبز غیر فعال

سیستم های فعال

این سیستم ها جدید ترین نوع دیوارهای سبز می باشند. در این سیستم از هوای تولید شده توسط گیاهان در سیستم تهویه هوای ساختمان استفاده می شود. این دیوارها بر مبنای علم تصفیه هوای بیولوژیکی با واسطه گیاهی بر مبنای تحقیقاتی که در بیمارستان واترلو انجام شده است،پایه ریزی شده است. دیوارهای سبز با فیلتر بیولوژیکی، ظرفیت تصفیه هوا را افزایش می دهند.پوشش های طبیعی موتورهای تصفیه کننده و پاک کننده هستند و سیستم تهویه هوا با مکش از ریشه سیستم عمل می کند.

دیوار سبز غیر فعال

هیچ استفاده ای از حرکت هوا از ریشه ها به درون سیستم تهویه ساختمان ندارد. تاثیر سیستم غیر فعال بر روی کیفیت هوای ساختمان از نظر علمی جای سوالات زیادی دارد. بعضی از دیوار های سبز پشت شیشه محافظت می شوند تا نسبت به آنچه در دیوارهای غیر فعال رخ می دهد، جریان هوای قابل پیش بینی تری داشته باشند.در دیوار غیر فعال هیچ مکانیزمی برای گردش هوا وجود ندارد. در عوض آنها به صورت باز نگهداری می شوند تا بهبودی نسبی در گردش هوای آزاد تا آنجا که ممکن است، ایجاد کنند.

دیوار سبز

دیوارهای اکسیژن ساز، سازه ای مستقل دارند که جدا از نمای اصلی ساختمان و در فاصله ای نزدیک به آن قرار می گیرد و توسط ساختمان مهار می گردد. جزییات مختلفی برای طراحی این دیوار ها وجود دارد،که این جزییات بیشتر مربوط به چگونگی نگهداری گیاه بر روی دیوار و شکل قالب های نگهدارنده سیستم مربوط می گردد.
دیوارهای سبز باعث کاهش دمای هوا و باعث ایزوله کردن دیوار می شوند و کاهش جذب انرژی خورشیدی و اشعات منعکس شده از خیابان و ساختمان های دیگر در شهر باعث می شود دمای مصالح تشکیل دهنده دیوار در این حالت از حالت طبیعی کمتر باشد. این تشعشع ثانویه در سطوح پوشیده شده با گیاه ذخیره می شوند. اگر چه این سطوح سبز در نتیجه فراوری، تنها در حدود ۴ تا ۵ درجه یا کمی بیشتر دما را پایین می آورند.
دیوارهای سبز با سیستم گردش مجدد آب بکار می روند و به منظور کاهش آلودگی، آب سنگین در آنها کاربرد دارد. تغذیه گیاهان در این دیوارها از طریق جذب مواد مغذی غیر حلال در آب انجام می شود. این مواد مغذی باکتری های معدنی هستند که اجزای ارگانیک میکروسکوپی آنها را برای گیاهان آماده می کنند.
تاثیر اکوسیستمی و منظرین نماها یا دیوارهای سبز بر سلامتی جسم و روان شهروندان نیازی به اثبات علمی ندارد. اصولاً به ندرت می توان انسانی را یافت که از دیدن فضای سبز و گیاهان به وجد نیاید. نمونه های بسیار زیادی در خارج از کشور در زمینه ایجاد نمای سبز وجود دارند که با کمی جستجو در اینترنت قابل دستیابی هستند. به عنوان نمونه دیوار حاشیه یک زیرگذر با رنگ آشنای خاکستری بتن وقتی با گیاهان پویشده می شود علاوه بر جلوه بصری هویت محیط را تغییر می دهد.
در برخی از موارد نیز توجه به دید پرسنل یا کارمندان یا ساکنین یک ساختمان به بیرون نیز می تواند ایده های جالبی در زمینه دیوار و نمای سبز به دست بدهد.

 

طراحی پل طبیعت

پل طبیعت

پل طبیعت یک پل سه طبقه پیاده رو و غیرخودرویی است که در عباس آباد تهران قرار دارد. این پل که از نمادهای شهرتهران است. از عرض بزرگراه مدرس می گذرد و بوستان های طالقانی در شرق و آب و آتش در غرب را به هم متصلمی کند. معمار و طراح این پل لیلا عراقیان می باشد.کار مطالعاتی پل طبیعت در سال 1388 شروع شد . پل طبیعت زیر نظر شرکت نوسازی عباس آباد ساخته شده است. این پل در 20مهر سال 1393 افتتاح شد .در سال 1388 خورشیدی فراخوانی از سوی شرکت نوسازی عباس آباد در رسانه ها منتشر شد و طراحی این پل در قالب یک مسابقه انجام و عملیات اجرایی آن از اواخر ۶ ماه دوم سال 1389 آغاز گردید. پیش از اینکه مسابقه طراحی پل طبیعت برگزار شود، مهندسان شرکت نوسازی عباس آباد پژوهش های اولیه ای را درخصوص ویژگی های این پل انجام دادند. کارشناسان این شرکت چند مورد مهم را در طراحی این پل مدنظر قرار دادند که اولین اولویت توجه به مسائل محیط زیست در طراحی این پل بود. با توجه به اینکه پل طبیعت در نقطه ای واقع شده است که تمامی شاهراه های پایتخت مانند بزرگراه مدرس، همت، حقانی و رسالت از بالای این پل به خوبی دید دارد، محل جانمایی آن نیز از اهمیت زیادی برخوردار است.

پل طبیعت

اندازه و مشخصات

طول این پل 300 متر بوده و وزن سازه اش 2000 تن می باشد. پل طبیعت بزرگ ترین پل غیرخودرویی ایران محسوب می شود. این پل 7000 متر مربع مساحت داشته و عرض پل در نقاط مختلف بین ۶ متر تا 13 متر متغیر است. بدنه اصلی پل بر روی سه پایه بنا گردیده و برای ساخت آن 14000 قطعه فولادی در ابعاد مختلف در ارتفاع 40 متری زمین برشکاری، سر هم و نصب شده است. برای بنای این پل بیش از 102 کیلومتر جوشکاری و 6200 متر مکعب بتن ریزی انجام شده است. در طراحی این پل از معماری پل های ایرانی مانند پل خواجو الهام گرفته شده و یک سازه با طراحی ارگانیک و شبیه به درخت و کاملاً سازگار با محیط زیست و طبیعت است که نمونه مشابه آن در پارک های ملی و طبیعی کشورهای فرانسه، کانادا، هلند، بلژیک، مالزی و استرالیا ساخته شده است . برای پل، هر دو تاکیدیست بر پیوستگی دو فضای سبز )دوطبیعت( توسط پل. این » طبیعت « فرم درختی ستونها و انتخاب نام پل با توجه به فرایند برشکاری، مونتاژ قطعات، نصب و جوشکاری در کنار بهره مندی از سازه های فضایی در ارتفاع 40 متری در کل ایران منحصر به فرد است . برای بنای پل از مصالح مخصوص و لوله های ویژه استفاده شده و بالاترین استانداردها و ضریب ایمنی برای آن درنظر گرفته شده و براساس قولی که پیمانکار اجرایی طرح داده پل طبیعت از زمان بهره برداری 100 سال عمر خواهد کرد و در برابر حوادث و بلایای طبیعی حتی زلزله بالای 7 ریشتری مقاوم است . ، پل طبیعت 3 طبقه دارد، طبقه اول 1450 طبقه دوم 2870 و طبقه سوم 571 مترمربع است. همچنین قرار است در طبقه سوم انواع فضاهای تفریحی از نمایشگاه و کافی شاپ گرفته تا گالری و رستوران های متنوع به عنوان یک مقصد گردشگری جذاب ایجاد گردد. پیش بینی فضاهای مکث روی پل و طراحی مبلمان شهری مناسب و هماهنگ با ویژگی های این سازه از نکاتی است که در طراحی این پل مدنظر بوده است .

پل طبیعت

امکانات

درطول پل فضاهایی با عملکردهای فرهنگی، تفریحی و گردشگری تدارک دیده شده که به عنوان مثال می توان به کافی شاپ،رستوران، کافه گالری و همچنین فضای سبز کار شده در پل اشاره کرد که در کنار انحنای بدنه مناظر زیبایی را به دست می دهد .

پل طبیعت`

سازندگان

پل طبیعت بخشی از پروژه ساخت 7 پل عابر پیاده در اراضی عباس آباد، شامل پل های ابریشم است و در آینده ای نه چندان دورمی توان از آن به عنوان یکی از نقاط برجسته تهران یاد کرد. این پل توسط شرکت سازه های پارچه ای دیبا طراحی شده است کهنظارت بر ساخت آن نیز بر عهده همین شرکت بوده است. گروه تخصصی شهید رجایی نیز بعنوان سازنده تخصصی پل، سازنده ایننماد زیبای شهر می باشد .

پل طبیعت

جوایز

این پل باعث شناخته شدن معمارش، لیلا عراقیان، در سطح بین المللی شد. پل طبیعت انتخاب اول مردم و جزو 5 انتخاب برتر 300معمار برجسته جهان در مسابقه معمار شهری در سال 2015 شد . پل طبیعت در سال 1392 به عنوان سازه برتر فولادی ایرانشناخته شد. سال 1393 جایزه بین المللی خشت طلایی به پل طبیعت داده شد. سال 1393 پل طبیعت در زمره ۶ پل برتر ایران قرارگرفت .

پل طبیعت

برسی سبک معماری ایران با مهندس عامری فرد

 سبک معماری "اسم" پایه گذار معمار ایرانی مهندس عامری فرد

خانه عامری ها

سابقه معماری ایران به حدود هزاره هفتم قبل از میلاد می رسد. از آن زمان تاکنون، این هنر پیوسته در ارتباط با مسائل گوناگون، توسعه و تکامل یافته است. با گذشت سالیان دراز و با گذر از دوره های مختلف فرهنگی و تاریخی، میراثی که برای معماران امروز بر جای مانده، مبانی نظری ریشه دار در فرهنگ و هنر این مرز و بوم است که از نظرها غافل مانده و ترکیبی از فرم های غریب سبک های تولد یافته در فرهنگ هایی دیگر و شکل گرفته برای مردمانی دیگر. رنگ باختن مفهوم هویت دردی است که معماری کشور بدان گرفتار است. طراحی های باری به هر جهت و فرم هایی که در پی تکرار و تقلید شکل می گیرند، معماری کشور را گرفتار دور باطلی کرده که رهایی از آن، نیازمند تفکری عمیق در چرایی رسیدن به این نقطه و جست و جو برای یافتن راه حلی عملی است. مهندس مهدی عامری فرد، به عنوان یک معمار ایرانی، در طی سال ها فعالیت در این حیطه، همواره این موضوع را در

خانه عامری ها کاشان

نظر داشته است. پیشینه فرهنگی تاریخی ای که به عنوان فرزندی از خاندان عامری ها، سازنده و مالک خانه عامری های کاشان در ذهن وی نقش بسته بود به دغدغه ی توجه به این مفهوم دامن می زد و نهایتا وی را بر آن داشت تا به راهیاساسی برای برون رفت از این بحران بیندیشد.
وی، کلیدی ترین مساله را فقدان مفهوم و هویت در طرح های امروزی می دانست. بنابراین تصمیم گرفت تولد هر طرح رابا هویتی ویژه آغاز کند. شروع طراحی هر اثر، با نام گذاری آن است. به این ترتیب، طراحی، با الهام از این نام کلید میخورد. ایده های طراحی با نگاه به نام پروژه و مفهومی که در آن نهفته، شکل می گیرد و نمود آن ها، در ترکیبی از علم وهنر معماری در طرح تجلی می یابد. این گونه، هر پروژه، هویتی مستقل یافته و معماری شاخص و ویژه آن در کنار ناممنحصر به فردش، هر اثر را تبدیل به طرحی ماندگار در ذهن مخاطبان می کند.
این گرایش و سبک، به سادگی، با الهام از رویکرد طراحی اش، نام "اسم" را به خود گرفته است. تا اشاره ای داشته باشدبه منشا خلق اثر و روند طراحی آن.
سبک های شناخته شده ای که در معماری وجود دارند، هر یک، بر اساس مبانی نظری خاصی شکل گرفته و اصول فرمی
آن ها، این شالوده های نظری را در خود منعکس می کنند. به عنوان مثال سبک معماری "فولدینگ"، عمودگرایی، طبقه
بندی و سلسله مراتب را مردود می داند و به جای آن افقی گرایی را مطرح می کند؛و یا در سبک "گوتیک" که سبکی
مذهبی و همواره در خدمت کلیسا بوده است، ساختمان هایی که بنا می شدند، مشخص به بلندی و سبکی کم سابقه و
باریکی جزرها و نازکی دیوارها بودند. به عنوان مثالی دیگر، در سبک "معماری مدرن"، استفاده از تکنولوژی روز، مصالح
مدرن، پیش ساختگی، عملکرد گرایی و دوری از سبکهای پر زرق و برق تاریخی مورد توجه قرار گرفت .
سبک اسم، خود را نه در قید و بند فرمی خاص، و نه محدود به فرهنگ یا مخاطبی ویژه می کند. این سبک، با گرایشی
مفهومی، می تواند شامل طرح هایی با گرایشات ایرانی اسلامی و یا آثاری در قالب فرم های مدرن و یا کلاسیک باشد. 
نکته اصلی، ارتباط بین مفهوم و هویت اثر، و نمود ظاهری آن است. این گونه است که نه تنها راه حلی برای معماری هویت زده امروزی کشور است، بلکه می تواند نماینده شایسته ای برای علم و هنر این مرز و بوم در سطح بین المللی نیزباشد.

خانه عامری های کاشان

به عنوان نمونه از آثاری که با این سبک در حال شکل گیری است، می توان به برج مسکونی یاس در جزیره کیش، مجموعه نورالعین در شیراز، هتل جنت الاسما در عراق و مجتمع تجاری معبود در مالزی اشاره نمود.
ایده طراحی برج یاس، وام دار نام زیبا و یگانه آن است که با نقش و نگاری برآمده از دل، با قلم طراحان، در پیوندی باورنکردنی با تکنولوژی روز دنیا، شکل گرفته است.
بدین ترتیب، آثار طراحی شده در سبک "اسم"، نه صرفا با ظاهری زیبا و شکلی فانتزی، بلکه در پیوند با بستر بنا، گرایشات فرهنگی و اجتماعی کاربر و همچنین همگام با جدید ترین فناوری ها به منظور خلق اثری پایدار و جاویدان است.

نقش طاووس و سیمرغ در بنا های اصفهان

تأویل نمادین نقوش طاووس و سیمرغ در طراحی داخلی و نمای بناهای اصفهانِ عصر صفوی

 

مقدمه:

در گذشته استادانی که خود اهل سیر و سلوک بودند، نه تنها به تعلیم مهارت های فنی می‌پرداختند بلکه شاگردان درمحضر آنها آئین و اسرار رمزآموزی را در پوشش آداب مذهبی نیز می آموختند. هنرمندان از طریق همین ارتباط روحانی، نظریه‌های جهان شناختی و متافیزیکی را که مبنای نمادپردازی هنر اسلامی است فرا می‌گرفتند. آنها جلوه‌هایی رمزگونه از حکمت وعرفان ایرانی -  اسلامی را در آثار هنری خویش متجلی می نمودند. بررسی این بعد از هنر اسلامی در مقایسه با ابعاد تاریخی و سیر تحول تکنیکی آن، کمتر مورد بحث و موشکافی قرار گرفته است. به همین دلیل مفاهیمِ نمادینِ بخش عظیمی از آثار هنر ایران همچون لوحی درهم پیچیده، باقی مانده است. در این مقال سعی می شود بطور مختصر به بیان جلوه‌هایی از معنا و مفهوم نقش های طاووس و سیمرغ که در قالبی نمادین در آثار هنری اصفهانِ عصر صفوی تجسم یافته اشاره شود.

در طول تاریخ ایران، همیشه بین هنر و آداب معنوی برگرفته از مذهب، ارتباط بسیار نزدیکی وجود داشته است. در حقیقت دین یکی از مهمترین عامل شکل‌دهنده هنر، و هنر زبان عمیق ترین حکمت های بشر و جلوهگاه زیباترین احساس های عرفانی بوده است. در هنر ایران قبل از اسلام هم این ارتباط کاملاً مشهود است. بسیاری از آثار هنری برجای مانده در این ایام بر مبنای مفاهیم نمادین و به صورت انتزاعی طرح شده‌اند. ارتباط بین هنر و دین در طول دوره اسلامی بیش از هر زمان دیگر شکوفا و توسعه پیدا کرد. هنرمندان مسلمان تحت تعالیم دین مبین اسلام توانستند بسیاری از مفاهیم معنوی را در قالب نقشهای تزئینی مبتنی بر اصول زیبا شناختی ارائه نمایند. گر چه توجه هنرمندان به جنبه‌های تزئینی و ایجاد لطافت و رعایت مبادی زیباشناسی سبب شده، بسیاری از کارشناسان فرنگی در زمینه هنر اسلامی چنین ابراز نمایند که هدف اصلی هنرمندان از طرح اینگونه نقش‌ها، تنها بخاطر زیبا جلوه‌دادن آثار خود بوده‌اند و این نقشها فاقد هرگونه مفهوم ومعنای نمادین می‌باشند. وجود زیبائی و ایجاد ملاحت در آثار هنرمندان مسلمان تنها هدف هنرمند نبوده است. هنرمندان ایرانی بسیار مشتاق بودنده اند تا مفاهیم معنوی را به صورت رمز و نماد در قالب طرح و نقشهای زیبایی ارائه دهند. همانگونه که امام محمد غزالی در کتاب کیمیای سعادت در باب «جمال» می‌گوید: «نیکوئی ظاهر عنوان نیکوئی باطن بود». میرفندرسکی هم خوش می سراید:

چرخ با این اختران نغز چه خوش زیباستی                    صورتی در زیر دارد هرچه در بالاستی

در حقیقت روح اسلام و آداب معنوی است که طبع و ابعاد درونی هنرمند را به سوی این بعد از هنر، هدایت می‌کند. بسیاری از عرفا بدون اینکه قصد شعر گفتن داشته باشند سخنان خود را در قالب نظم بیان داشته‌اند. به عنوان مثال شیخ محمود شبستری در ابتدای گلشن راز چنین ابراز می دارد:

همه دانند کاین کس در همه عمر                               نکرده هیچ قصد گفتن شعر

به همین سبب، آثار بصری هنرمندان نیز به شکل تجریدی و با نظمی تزئینی تجسم یافته است. قاضی احمد منشی قمی(104-953 هجری) در کتاب «گلستان هنر» در شرح حال هنرمندان خوشنویس و نقاش به این موضوع اشاره دارد که بسیاری از هنرمندان عارف و اهل سلوک بوده‌اند و اسامی بسیاری از آنها را با عنوان «مولانا» آورده است.

اشاره شد در گذشته استادانی بودند که خود اهل سیر و سلوک بوده، به تعلیم و راهنمائی هنرمندان می‌پرداختند. هنرمندان درمحضر آنها آئین جوانمردی و رمزآموزی فرا می‌گرفتند. این استادان می‌کوشیدند تا آئین تقدسی برای همه حرفه ها و اصناف تنظیم کند و اسرار آن حرفه‌ها و اصناف را در پوشش آداب مذهبی نسل به نسل منتقل سازند. شاید به همین دلیل است که صدای چکش طلاکوبی صلاح الدین زرکوب در وسط بازار قونیه چنان پر از لطف و معنا بود که مولانا جلال الدین را به وجد و سر شوق می آورد:

یکی گنجی پدید آمد در آن دکان زرکوبی      زهی معنا زهی صورت زهی خوبی زهی خوبی

از آنجایی که در قرون گذشته این اصول و آئین مقدس و روحانی بر همه وجوه زندگی حاکم بود، بسیاری از طرح و نقش ها نیازی به تاًویل نداشتند، ولی امروز معنا و مفهوم نمادین آنها برای ما پنهان است. حتی هنرمندان متأخر هم ممکن است توجهی خاص به معنای محتوائی آنها نداشته و از مفاهیم نمادین نقش‌ها آگاه نبوده و تنها بخاطر احترام و دنباله‌روی از استادان خود در ادامه مهارتهای سنتی، تنها به تکرار این نقوش پرداخته باشند.

با مراجعه به منابع موجود، شامل آیات قرآن کریم، احادیث، متون عرفانی، ادبیات و … می‌توان شواهد قابل قبولی برای درک مفاهیم نمادین بعضی از نقوش تزئینی در هنر اسلامی دست یافت. نقوش طاووس و سیمرغ هم از جمله این دسته از نقوش نمادین در هنر ایران هستند که به طرز بسیار زیبا و استادانه‌ ای در تزئینات بسیاری از اماکن دوره صفوی در اصفهان کار شده اند. در اینجا به ارزیابی مضامین نمادین این نقوش پرداخته می شود.

نقش طاووس

نقش طاووس

نقش طاووس همراه با درخت زندگی در طراحی داخلی جایگاه مهمی را در هنر ایران به خود اختصاص داده است. این نقش اغلب با مفاهیم مذهبی همراه می باشد. نقش طاووس نه تنها بعنوان نقشی نمادین در آثار هنری دوره اسلامی بکار گرفته شده است بلکه این پرنده در دوران باستان در آئین زرتشت به عنوان مرغی مقدس مورد توجه بوده است. طبری در مورد آتشکده ها ومعابد زرتشتی‌ که تا قرن سوم هجری باقی بوده، اشاره می کند در نزدیکی‌ آتشکده بخارا محل خاصی برای نگهداری طاووس‌ها اختصاص داده شده بود و در آنجا از طاووس ها نگهداری می‌کردند.

در دوران باستان معتقد بودند طاووس به دلیل نوشیدن آب حیات، عمر جاودانه یافته است. در بسیاری از آثار دوره ساسانی نقش طاووس در تزیینات و یا در دو طرف درخت زندگی قرار گرفته است. بطور مثال نقش طاووس در نقش برجسته های طاق بستان، پارچه ها و یا در لوح های گچی تیسفون دوره ی ساسانی دیده می شود.

طرح طاووس

با توجه به همراهی نقش طاووس با «درخت زندگی» در طراحی داخلی در هنر ایران باستان و همچنین حضور آن در دوره اسلامی خصوصاً در تزیینات معماری دوره صفویه لازم است در ابتدا به طور مختصر این نقش نمادین معرفی شود. نقش درخت زندگی یکی از مهمترین نقوش تجریدی و نمادین در هنر ایران دوره ساسانی است. حضور گسترده این درخت در جای جای آثار هنری ایران قابل توجه می باشد. درخت زندگی در تـزیینات بسیاری از آثار هنری بر جای مانده از دوره باستان خصوصاً ظروف سیمین و زرین، منسوجات، گچبری ها و نقش برجسته های ساسانی در میان دو طاووس به صورت رخ به رخ طرح شده است. علاوه بر طاووس حیوانات طبیعی مثل اردک، غزال و...، و یا نقش جانوران افسانه ای و ترکیبی چون اسفنگس، گاو بالدار، شیردال(گریفین) و... قرار دارد که از درخت و میوه اش محافظت می کنند. در فرهنگ باستان؛ اژدها(مار) نماد اهریمن در صدد تسلط بر درخت زندگی است. با سلطه ی مار بر درخت زندگی سبب خشکسالی و آب در روی زمین به آفت شوری و بدمزگی آمیخته می شود. با حضور این دو محافظ و جنگید با مار از سلطه آن بر درخت زندگی جلوگیری کنند.

شکل درخت زندگی در دوره اسلامی بر اساس جهان بینی اسلامی تعدیل شده و در آثار هنری مطابق با مفهوم "درخت طوبی" ظهور پیدا کرده است. در فرهنگ اسلامی درخت طوبی و یا سدره المنتهی، به عنوان درختی بهشتی اشاره می شود. احادیث و روایت های زیادی در باب این درخت در دست است. از جمله آنها، طـوبـی درختی است که شاخه های متعددی از آن منتشر شده و خانه های بهشتیان مزین به یکی از شاخه های این درخت بهشتـی است و هر چه بهشتیـان اراده کنند از خوردنی ها بر آن می روید. پس این درخت منشاء برکت و روزی بهشتیان است. این درخت یکی از چند درختی است که در قرآن کریم بدان اشاره شده است(سوره 53 آیات 14 تا16).

در هنر اسلامی اگر چه طاووس نقش مهمی دارد ولی در قرآن به آن اشاره ای نشده است، در نهج البلاغه خطبه 165 امام علی (ع) از آن به عنوان شگفت انگیز ترین پرندگان در آفرینش یاد می کند و رنگ پر های طاووس را با پارچه های زیبای پر نقش و نگار و پرده های رنگارنگ یمنی مقایسه می کند. حکیم سنائی در دیوانش پیامبر اسلام را به عنوان طاووس بوستان قدوسی بر می شمارد:

کرده با شاهپر طاووسی                                            جلوه در بوستان قدوسی

در منطق الطیر عطار طاووس به عنوان یک مرغ بهشتی مورد توجه بوده است. وقتی حضرت آدم و حوا از بهشت رانده شدند، طاووس هم به دلیل اینکه رابط بین آنها و شیطان (در هیبت مار) بود، طاووس هم از بهشت رانده شد. عطار طاووس را مظهر بهشت پرستان می داند که در سر خیال پیشگاه سیمرغ را نمی پروراند. او مشتاق بازگشت به بهشتی است که به گناه همدستی با مار از آنجا رانده شد:

یار شد بـا من به یک جـا مـار زشت                تا بیفتادم به خــواری از بهشت

عـزم آن دارم کــزین تـاریک جـای                 رهبری باشد به خلدم رهنمـای

من نه آن مردم که در سلطان رسم                  بس بود اینم که در دربان رسم

کـی بــود سیمــرغ را پـروای مـن                  بس بود فردوس علی جـای من

نقش طاووس از جمله نقوشی است که در تزئینات مساجد و اماکن مذهبی از دوره صفویه حضوری چشم گیر دارد. نقش دو طاووس به صورت قرینه در دو طرف کوزه آب حیات که درخت زندگی از درون آن روئیده شده از جمله نقوشی است که تزئینات سر در ایوان ورودی مسجد امام اصفهان کار شده است. در تزئینات سر در ایوان ورودی دیگر مکانهای مذهبی دوره صفویه امامزاده هارونیه‌ و مدرسه ی چهار باغ دیده می شود

علاوه بر موارد فوق نقش طاووس در کاشیکاری های کلیسای وانگ، نمای بیرونی کاخ هشت بهشت وسر در بعضی بناها در خیابان هارونیه‌ اصفهان دیده می شود. یکی از زیباترین نقش طاووس همراه با درخت زندگی در تزیینات قصر صفویه در شهر نایین (خانه ی پیرنیا)است. این نقش در اماکن مذهبی دوره قاجار(مسجد سید) و حتی درایوان مسجد اعظم قم از بناهای معصر نیز قابل ردیابی می باشد.

علل حضور این نقش بر پیشانی ایوان ورودی مساجد، مدارس دینی و امام زاده ها در عصر صفویه به ویژه در اصفهان، علاوه بر اینکه طاووس را یک مرغ بهشتی می‌دانند، شاید همانطوری که در اشعار عطار هم اشاره شده، به عنوان دربان و راهنمای مردم به مسجد باشد. طبق نظر عامه، نقش طاووس بر فراز درب ورودی مساجد، همزمان شیطان را دفع و مؤمنین را استقبال می کنند.

طرح سیمرغ

نقش سیمرغ

نقش سیمرغ هم مثل نقش طاووس از جمله نقوشی است که در تزئینات مساجد و اماکن مذهبی حضور دارد. سیمرغ در ادبیات حماسی قبل از سلام (شاهنامه) نماد خرد و مداوا بوده است. اگر برای زال و یا رستم مشکلی به وجود می‌آمد با راهنمائی و اندرز سیمرغ مشکل برطرف می شد. علاوه بر این پر سیمرغ مداوای زخم آنها هم بوده است. در دوره اسلامی هم سیمرغ در ادبیات و حکمت ایرانی حضور پیدا می کند. در اشعار عطار در منطق الطیر، آثار غزالی، سهروردی، شبستری و... به سیمرغ اشاره شده است. در اینجا سیمرغ دیگر نماد خرد ومداوا و سلامتی نیست، بلکه به عنوان نماد الوهیت، انسان کامل، جاودانگی و ذات واحد مطلق در عرفان اسلامی است. لاهیجی در شرح گلشن راز می گوید: سیمرغ را بجهت آن سیمرغ می خوانند که هر لون که در هر مرغی از انواع مرغان می باشد، در بال او موجود است.

در شاهنامه فردوسی از وجود دو سیمرغ سخن رفته است که تقریباً نقشی متضاد ایفاء می کنند. بسیاری از پژوهشگران این دوگانگی را به نبرد جاودانه اهورا مزدا و اهریمن منسوب می کنند. به عنوان مثال صادق هدایت در نیرنگستان سیمـرغ ناجی زال را سیمرغ اهورایی و سیمرغ هفتخوان اسفندیار را اهریمنی می داند.  از سویی دیگر تقریباً تمام صفات این پرنده در فرهنگ اسلامی با جبرئیل منطبق است. از سیمرغ غالباً با عنوان شاه مرغان یاد می شود. خصوصیات ظاهری سیمرغ با خصوصیات جبرئیل از فرشتگان مقرب اسلامی مشابه است. جبرئیل اگرچه براساس نظریه حکمای مشایی دهمین فرشته یا دهمین فرشته – عقل محسوب می شود؛ اما در واقع نقش او در ارتباط با عالم کون و فساد و واسطه وحی میان خدا و پیامبران بوده است و این امر سبب اهمیّت و توجه بیشتر آن در فرهنگ اسلامی شده است.

همان گونه که اشاره شد مفاهیم پیچیده و نمادین سیمرغ آن را بدل به یکی از مهمترین نشانه های فرهنگ عرفانی ایران کرده است. چنان که به اعتقاد عطّار در منطق الطیر چون مرغان کثرت خود را در آیینه تجلی حضرت حق دیدند، به سیمرغ وحدت پیوستند. همچنین به اعتقاد سهروردی سیمرغ مظهری از حقیقت راستین است، درمان هر دردی است و همراهی اش ایمن بخش است. در اشعار عرفانی ادب فارسی نسیم صبا از نفس اوست و به همین علت آن را محرم اسرار عاشقان می دانند. در واقع دور افتادن از حقیقت و شور و شوق در طلب باز رسیدن بدان در نقش سیمرغ آورده می شود چنان که سهروردی در رساله عقل سرخ آشیان سیمرغ را درخت طوبی می داند. از طرفی داریوش شایگان سیمرغ را رمزی از رمزهای بهشتی می داند. او نیز سیمرغ را رمزی از نقش اسرارآمیز فرشته و نشان حمایت خداوند و امداد غیبی می داند و جلوه گاه این پرنده را در ادب فارسی در دو وجه حماسی شاهنامه فردوسی و عرفانی منطق الطیر عطّار می داند.

نقش سیمرغ

قدیمی ترین نقش سیمرغ در دوره‌ی اسلامی که تاکنون بدست آمده مربوط تزیینات آثار سفالی نیشابور در سده های سوم و چهارم هجری می باشد. این نقوش به صورت تجریدی کار شده اند. بطور مثال این نقش را بر روی بخشی از یک بشقاب بزرگ سفالینه ای نیشابور که هم اکنون در موزه ملی نگهداری می شود قابل مشاهده است. در این سفالینه، تمامی پیکره سیمرغ با خطوط و سطوح ساده طرح شده است. سر به سمت بال ها متمایل و دم پرنده به شکلی ساده ممکن ترسیم شده است. فضای میان بال پرنده با نقشی تزیینی به صورت منفی دیده می شود.

هنرمندان در سده های بعد خصوصاً در کاشی های دوره ی ایلخانان مغول و تیموری از نقش سیمرغ در تزئینات بنا ها استفاده کرده اند. در دوره ی صفویه این نقش به نسبت دوره های قبل و همچنین در مقایسه با نقش طاووس کمتر استفاده ‌شده است. یکی از زیباترین نقش سیمرغ در اصفهان در کاشیکاری های نمای بیرونی کاخ هشت بهشت می باشد. نقش سیمرغ در جدال با اژدها در تزیینات دیوار نگاری سقف قصر صفویه در شهر نایین (خانه ی پیرنیا) از زیبا ترین نقوش دوره صفویه است

نقش سردر ورودی بعضی از ایوان های مجموعه گنج علی خان کرمان که در عهد صفویان کار شده است با نقش سیمرغ کاشیکاری شده است. از دیگر نقشهای سیمرغ تزیینات سر در ورودی مدرسه علمیه نادر دیوان بیگی در بخارا است که در سده دهم هجری ساخته شده است. هنرمند نقش سیمرغ به همراه نقش خورشید با کاشی معرق، را به صورت گرافیکی و با رنگ های متنوع طرح نموده است

با توجه به گستردگی انواع نقوش تزئبنی طاووس و سیمرغ در هنر ایران، بررسی همه جوانب آنها در چارجوب این پژوهش نمی گنجد. در اینجا به همین چند مورد بسنده می گردد. امید است در آینده شاهد مطالعات و تحقیق های جامع تر و کاربردی تر در زمینه هنر سرزمین ایران که متاسفانه تا کنون مورد توجه شایسته قرار نگرفته باشیم.

نقش سیمرغ

 

نتیجه

نقوش تزئبنی طاووس و سیمرغ در فرهنگ و هنر ایرانی - اسلامی جایگاهی فراتر از زیبائی ظاهری دارد اگرچه زیبا جلوه دادن آثار هنری خود یکی از شاخصه‌های مهم هنر اسلامی است ولی این هنر از ارزشها والاتری هم برخوردار است. هر نقش فقط رنگ و شکل نیست بلکه معنایی هم دارد. در حقیقت ظاهر هر نقش در هنر اسلامی در آغاز، در حکم دیدن یک معنای نادیدنی و باطنی است. با مطالعه و پژوهش در این بعد از هنر اسلامی مطمئناً احیا و درک بسیاری از مفاهیم نمادین هنر اسلامی را در پی خواهد داشت.

بت پرستی چون بمانی در صور                                   بگذار از صورت بر معنی نگر

فهرست منابع و ماخذ

• الیاده، میرچیا. مقدمه ای بر فلسفه ای از تاریخ (اسطورة بازگشت جاودانه)، بهمن سرکاراتی تبریز، انتشارات نیما؛ چاپ اول 1365.
• الیاده، میرچیا. رساله در تاریخ ادیان، جلال ستاری، تهران، انتشارات سروش، چاپ اول 1372.
• امام علی(ع)، نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، قم: انتشارات پارسیان، 1379.
• بهار، مهرداد. جستاری چند در فرهنگ ایران، تهران، انتشارات فکر و روز، چاپ اول 1373.
• پوپ، آرتور. ا ؛ معماری ایران، غلامحسین صدر افشار، ارومیه، نشر انزلی، چاپ اول
• پوپ، آرتور اپهام. شاهکارهای هنر ایران، پرویز ناتل خانلری، تهران، انتشارت علمی و فرهنگی، چاپ دوم، 1380.
• سهروردی، شهاب الدین. عقل سرخ، مهران سلگی،ناشر مهران سلگی، 1376.
• شایگان، داریوش. هانری کربن، آفاق تفکر معنوی در اسلام ایرانی، باقر پرهام، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول، 1373.
• غزالی، محمد. کیمیای سعادت، به کوشش حسین خدیوجم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ چهارم، جلد دوم، 1368.
• گیرشمن، رمن. هنر ایران در دوران ماد و هخامنشی، عیسی بهنام، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم 1371.
• لاهیجی، محمد. شرح گلشن راز، مقدمه،تصحیح و... محمد رضا برزگر خالقی و عفت کرباسی، تهران: انتشارات زوار،1371.
• لسترنج، گی. جغرافیای تاریخی سرزمین های خلافت شرقی، محمود عرفان، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ سوم، 1377.
• مجلسی، محمد باقر. بحار النوار، لبنان: دارحیاء، 1983، جلد 8..
• منشی، قمی قاضی احمد. گلستان هنر، به تصحیح و اهتمام احمد سهیلی خوانساری، تهران: کتابخانه منوچهری، چاپ سوم، 1360.
• هدایت، صادق. فرهنگ عامیانه مردم ایران، گردآورنده: جهانگیر هدایت، تهران، نشر چشمه، چاپ چهارم، 1381.
• هروی، جواد. تاریخ سامانیان ( عصر طلایی ایران بعد از اسلام)، تهران، انتشارات امیر کبیر، چاپ اول 1380.
• واحد دوست، مهوش. نهادینه های اساطیری در شاهنامه فردوسی، تهران، انتشارات سروش، چاپ اول 1379.

چگونه به موضوع طراحی نما در معماری بیندیشیم

چگونه به موضوع طراحی نما در معماری بیندیشیم

در سال های اخیر پس از مطرح شدن دوباره اهمیت فضاهای عمومی و ارزش زندگی شهری، طراحی نما اهمیت دوباره ای یافته است. نما در عمل درون ساختمان را از بیرون و فضای خصوصی را از فضای عمومی جدا می کند. نما حاکی از موقعیت فرهنگی سازندگان ساختمان است و نشانگر میزان نظم طرح ساختمان، امکانات و ذوق تزیین و خانه آرایی طراح و مالک است. یک نما به مثابه معرفی وضعیت ساکنان ساختمان در بین عموم است.یک طراحی نمای خوب در واقع صورت ساختمان و بهترین بیان حالتی است که فرد طراح یا مالک از خود در برابر بیرون دارد. نماهای داخل ساختمان بیشتر جنبه خصوصی دارند، لیکن نماهایی که به سمت کوچه و بافت شهر باز می شوند، جنبه عمومی تر دارند.

نمای ترکیبی ایرانی

بنابراین وجوه پشت و جلوی ساختمان از یک طرف دارای نمود اجتماعی و از طرف دیگر نمود مشخص ساکنان خود است بنابراین نمای هر ساختمان باید هم با فضای عمومی همبستگی داشته باشد و هم بتواند حجم داخلی ساختمان را بیان نماید.

نمای هر ساختمان موثر در مجموعه شهری است که در آن حضور دارد و این تاثیر را در بدنه خیابان ها یا میدان ها که در آن قرار گرفته است می گذارد. اگر به نمای ساختمان واحدی، بدون در نظر گرفتن نمای دیگر ساختمانها فکر شود، همگونی نمای شهری در کلیت از بین می رود.و این نکته در طراحی نماهای امروزه بسیار حائز اهمیت است .

تناقض بین جنبه شهری و بیان فردی نما در صورتی می تواند از بین رود که ساختمان جزیی از شهر در نظر گرفته شود و ارتباطات آن با محیط اطراف چند جانبه باشد. نمای رو به کوچه و خیابان باید تابع عوامل همبستگی بین نماهای اطراف باشد. اما در عین حال بر اساس ترکیبی از اجزا مختلف بر حسب عملکرد، ابعاد و مصالحشان شخصیت خاص خود را دارد.

نما در واقع یک سطح صاف و تخت نیست بلکه آن سطح انتقالی بین فضای داخل و خارج است که با عقب نشستگی و پیش آمدگی، تراس و غیره با فضای داخل مسکن ارتباط پیدا می کند.

برای اینکه نمای ساختمان حریم خصوصی ساکنان خود را حفظ کند باید نسبت به خیابان بسته تر و محفوظتر باشد.

در طراحی نمای ساختمان باید به دنبال خلق یک کلیت هماهنگ به وسیله تناسب خوب پنجره ها، بازشوهای در، سایبان و محدوده سقف ها، سازه عمودی و افقی، مصالح، رنگ، عناصر تزیینی و... باشیم. پنجره ها همواره با دیگر عناصر دیوار، سطوح باز و بسته، تیره وروشن، صاف و ناهموار را بوجود می آورند. به علت تکرار دوره ای پنجره ها، در ساختمان های چند طبقه، نظم کاملی به چشم می خورد. اما گاه به علت افزایش نور در طبقات بالاتر کاهش داده می شود و این نظم آهنگ خود را از دست می دهد.

طراحی نمای ایرانی گیشا

جداسازی عناصر افقی و عمودی تاثیر کلی در طراحی نما دارد. تناسبات عناصر ساختمان لازم است با کل ابعاد ساختمان مطابقت داشته باشد. برای مثال در ساختمان های کوتاه عریض، ابعاد عرضی غالب خواهد بود. در ساختمان های بلند عناصر باریک برتری خود رانشان می دهند. در و پنجره و نعل درگاه ها تاثیر خاصی در نما می گذارند. ناودان ها، سایه بانها، پیش آمدگی های سقف و بالکن ها ایجاد سایه های خاصی بر روی نما می کنند.

در طراحی نما تفاوت سطح ها باید مشخص باشد. برای مثال بین طبقه همکف، سایر طبقات و طبقه انتهایی باید یک تفاوت اساسی وجود داشته باشد. ترکیب کلی نما در واقع نظم در این تفاوت ها است.

عناصر اصلی نما مثل پنجره، در، سطوح و محدوده پایانی سقف و غیره در شکل، رنگ، و مصالحشان با یکدیگر اختلاف دارند. این عناصر معناهای متفاوتی دارند. مثلا نمی توان بالا و پایین پنجره و در را با هم هم ردیف کرد. اگر ارتفاع این بازشوها یکسان نباشد می توان از ضرایب مشترک و یا رنگهای یکسان استفاده نمود. نسبت های هندسی نقش تعیین کننده ای در هماهنگ سازی ظاهر نما دارند. می توان پنجره ها را در گروه های کوچکتر ترکیب شده که شکل مشخصی را ایجاد می کنند دسته بندی کرد. در طراحی نماها می توان از مصالح مختلف استفاده کرد.

نمای کلاسیک

مصالح نما در رنگ، شکل، زبری و خشنی نما تاثیر می گذارد. مصالح بومی نشان می دهد که نما مربوط به چه منطقه ای است.

ترکیب پنجره ها، ایوان ها، درها و به طور کلی بازشوها، همچنین بافت و جنس نما و کمپوزسیون آن در هر عصر متفاوت است و در عین حال در یک تداوم شهری تغییر می کند. طراح می تواند نما را به عالیترین حد ترکیب معماری برساند و یا آنرا تا حد یک سطح بدون طراحی و فکر رها کند.

در اعصار مختلف بازشوها به شکل مشابهی در سطح نما قرار می گیرند و تنوع در قرار گیری آنها تابع عوامل داخلی چون بزرگی ساختمان، عریض بودن آن و یا عوامل اقلیمی چون جهت قرارگیری و محل قرارگیری است. در پهنای دیوار نما تعبیه پنجره دو جداره، آفتاب شکن، سایبان و ... نقش تنظیم کننده شرایط آب و هوایی فضاهای داخلی را خواهد داشت.

در دیوارهای باریک معاصر این عمل با جلو و عقب آمدن ساختمان انجام می شود. یکی از عوامل ضروری درهویت نما تعیین محدوده نما است. در طراحی نما پاسخ گویی به این سوالات حائز اهمیت است. محدوده عمودی جانبی ساختمان کجاست؟ خط پایانی افقی ساختمانی چگونه است و مرز ساختمان در آسمان به چه شکل است؟ انتهای ساختمان چگونه به پایان می رسد؟ گوشه های ساختمان چه وضعی دارد؟ اگر ساختمان همسایه ای دارد ارتباط نمای ساختمان فعلی با نمای همسایه چگونه به پایان می رسد؟ گوشه های ساختمان چه وضعی دارد؟ اگر ساختمان همسایه دارد ارتباط نمای همسایه چگونه است و اگر در فضا قطع می شود این ارتباط چگونه است.

محدوده های افقی ساختمان عبارتند از نقطه اتصال به آسمان ( محدوده پایانی ساختمان) نقطه اتصال به زمین (محل نشستن ساختمان بر زمین) و پوشش ساختمان مثل بام و شیروانی. محدوده پایانی ساختمان باید معنای اتمام ساختمان را با خود داشته باشد و طبقه همکف ساختمان را با خود داشته باشد و طبقه همکف ساختمان باید مفهوم نشستن ساختمان بر زمین را برساند. طبقه همکف باید در محدوده قد افراد کشش لازم را بر عابر پیاده و بیننده ایجاد کند.

کنج یا گوشه نما در واقع محل برخورد دو نمای عمود بر هم است. کنج می تواند حالت عمود ۹۰ درجه، نیم دایره یا سه وجهی را داشته باشد و هر کدام می تواند تاثیرات متفاوتی را در نما بگذارد. در یک میدان یا چهارراه هماهنگی کنجهای ساختمان هایی که در چهار طرف آن قرار گرفته است می تواند در نمای شهری تاثیر زیبایی داشته باشد.و نشان دهنده یک طراحی نما ی خوب باشد.

 

 نمای ساختمان خالق نمای شهری است

نمای شهری از مجموعه نماهای مشرف به فضای عمومی به دست می آید. این نماها از جهتی همگن و از جهتی ناهمگن هستند. می توانند همگن باشند چون با استفاده از زبانی مشترک روی بدنه اجزا شهر اجرا می شوند و اما از آنجا که هر کدام از این فضاها به کمک این زبان، مقاصد و نیازهای خود را بیان می کند، ناهمگن هستند. در شهرهای ما زبان مشترکی بین طراحی نماها وجود ندارد. نه فرهنگ مشترکی برای بیان دارند، نه مصالح یکسانی به کار گرفته اند و نه سبک مشخصی را دنبال می کنند.

در واقع هر یک از نماها در شهر نشانه وضعیت اقتصادی و اجتماعی سازنده و نحوه تفکر و نگرش او به مسایل مختلف است.

نمای شهری در واقع ترکیبی از اجزا متفاوت است که بر اساس اتفاقاتی که در خیابان ها ومعابر می افتد شکل می گیرد.

این اجزا در صورت رعایت مسایلی که پیش از این نیز به آن پرداخته شد می توانند با یکدیگر نقاط اشتراک جالبی داشته باشند که نمی توان وجود آنها را نفی کرد.

نمای مدرن

ورودی یکی از عناصر حایز اهمیت در طراحی نما در ساختمان است که محل و اهمیت طراحی آن به شکل مستقیم نمایانگر نقش و عملکرد ساختمان است. در ورودی نشانه گذر از فضای عمومی خارجی به فضای خصوصی داخلی و یکی از مهم ترین عناصری است که می توان به عنوان نشانه ساختمان از آن نام برد.

لیکن به دلیل اهمیت اقتصادی که سطوح ساخته شده داخلی برای سازندگان دارند، اغلب ورودی ها به فضاهای کم اهمیتی تنزل یافته اند. سرمایه گذاران ساختمانی هم فقط به رعایت ضوابط ضروری طراحی ساختمان بسنده می کنند.

بیشترین مشکل زمانی است که ورودی وسایل نقلیه به حیاط پارکینگ با ورودی خود ساختمان یکی شود. در این حالت فرد وارد شونده به ساختمان فقط یک راه باریک کنار دیوار برایش باقی می ماند. گاه نیز ورودی یک ساختمان مسکونی بیش از حد پرتجمل است، به نحوی که عملکرد ساختمان را دگرگون می سازد. زمانی هم ورودی به یک بنای بزرگ تنها با روزنه ای امکان پذیر می شود. تناسب ورودی و حجم ساختمان می تواند نقش مهمی در توجیه عملکرد و شکل ساختمان داشته باشد.

نمای ترکیبی

از آنجا که طبقه همکف ساختمان قسمت اتصال به زمین یا کف پیاده رو است، به صورت قابل توجهی در معرض دید قرار می گیرد. طبقه همکف اهمیت ویژه ای در زندگی شهری دارد، به این علت که عابران پیاده این قسمت را به طور مستقیم می بینند. از این رودر طراحی این قسمت باید بیشتر توجه شود و مصالح مورد استفاده در این قسمت باید نسبت به بقیه ساختمان با دوامتر و مستحکم تر باشد تا عابر در نگاه به نمای ساختمان احساس ثبات کند. ساختمان هایی که طبقه همکف آنها عملکرد تجاری دارد، به دلیل تغییر دکوراسیون واحدهای تجاری دایما دستخوش دگرگونی می شوند. همین موضوع موجب می شود که ساختمان مذکور شخصیت ثابت خود را از دست داده و دارای نمای شناخته شده ثابتی نباشد.

تراس ها چشم اندازهای جدیدی نسبت به فضاهای بیرون برای ساختمان فراهم می آورند. بالکن ها نباید حالت موقت و ناپایداری که در بیننده تصور به راحتی جدا شدن از بدنه ساختمان القا شود را داشته باشند.

لبه بام حد و مرز ساختمان و آسمان است و از نظر بصری بام انتهای نماست. بام پوسته ای است که بر سر ساختمان قرار دارد. بنابراین لبه بام نمی تواند بدون تفاوت با دیگر قسمت ها در آسمان رها شود.

صورت ظاهر ساختمان و آنچه که در برابر دید عموم قرار دارد، در واقع پر اهمیت ترین قسمت ساختمان در برابر عابران و سایر افراد غیر استفاده کننده از ساختمان است،لذا یک طراحی نمای خوب را می طلبد. همان طور که عنوان شد نمای ساختمان ها، نمای شهری را ایجاد می کند، اما به دلیل ضعف قوانین موظف کننده طراح و سازنده در این ارتباط، نمای ساختمان در کمترین اهمیت قرار گرفته است.

در بسیاری از شهر های بزرگ جهان، ضوابط و مقررات ویژه ای در ارتباط با سیما و کالبد شهر وجود دارد و گروهی از برجسته ترین افراد با تخصص های مرتبط هنر زیبا سازی و زیبایی شناسی به کنترل طرح های بزرگ و کوچک معماری و شهری از نقطه نظر هماهنگی نمای بیرونی ساختمان ها و محیط شهری یعنی از جنبه های رنگ، حجم، مصالح مناسب، فضای پر و خالی نما، رعایت اصول هماهنگی و تناسبات و... می پردازند.

آنچه برای علاقه مندان به این موضوع نگران کننده است، پاسخگویی با شتاب به نیازی کاملا محسوس است. در این ساخت و ساز پر شتاب نیاز به بررسی طرح های ارایه شده توسط جمعی از صاحب نظران و مسوولان در مراکز تایید پروانه های ساختمانی ضروری به نظر می رسد. بررسی میدانی طرح ساختمانها با بناهای اطراف از لحاظ کیفیت طرح معماری، نمای ساختمان، تناسب حجم آن با ساختمان های اطراف، زیبایی طرح و مصا لح مورد استفاده و... نیز گامی موثر در بالا بردن کیفیت نماهای شهری است. با در نظر گرفتن موارد ذکر شده و القا آن توسط شهرداری هر شهر، می توان شاهد ارتقا کیفیت شهرها و زیباسازی نمای شهرها بود.

نمای کلاسیک تهرانپارس

طراح داخلی آپارتمان خود باشیم

 طراح داخلی آپارتمان خود باشیم

امروزه با افزایش روز افزون تنش های روانی ناشی از قوطه ور شدن در محیط های اجتماعی و صنعتی نیاز به فضایی آرام و دلنشین بیش از پیش احساس می شود ، به همین دلیل توجه به زیبایی محلی که در آن زندگی می کنیم بسیار قابل اهمیت است . متاسفانه در کشور ما کمتر توجهی به طراحی داخل بنا میشود و طراحی داخلی به رستورانها و مرکز تجاری خلاصه می شود . شاید یکی از دلایل مهم آن بالا بودن هزینه طراحی به وسیله فرد متخصص است .من در اینجا به نکاتی ساده در مورد طراحی داخلی کل آپارتمان اشاره میکنم تا شما نیز بتوانید بدون استفاده از تخصص فردی تا حدودی به طراحی فضای آپارتمانی خود بپردازید.

فضای ورودی ورودی ساختمان جزء فضاهایی می باشد که در طراحی آن کمتر توجه می شود و معمولا" به عنوان جا کفشی از آن استفاده می شود ، در صورتی که اولین فضایی که پیام دعوت را به مخاطب ارسال مینماید ورودی است . و میبایست این پیام را با بگار گیری عناصر بصری مناسب تقویت کرد . جهت تحقق بخشیدن به این هدف میتوان از کمد های جا لباسی همراه با بوفه استفاده کرد . توجه کنید که ابعاد عرضی کمد زیاد نباشد زیرا فضا را خرد و حقیر می نماید. استفاده از یک آینه سر تا پا نیز این فضا را کامل تر می کند.

طراحی داخلی

نشیمن و پذیرایی بعد از ورودی به فضای نشیمن و پذیرایی می رسیم . عناصری که در مسیر ورود به نشیمن یا پذیرایی قرار می گیرند میبایست به نحوی چیده شوند که فرد را به طرف محل مبلمان هدایت و همراهی نمایند. و تا حد امکان باعث دور زدن و یا چرخیدن مهمان نشوند. پیش بینی شومینه در فضای نشیمن نحوه چیدمان مبل ها را آسان تر می نماید، در این حالت امکان قرار دادن مبل ها بصورت متقارن در دو طرف شومینه فراهم میشود. نحوه قرارگیری مبلمان پذیرایی بهتر است بصورت دوار یا مستطیلی باشد و در صورت قرار دادن یک آباژور در زاویه بین مبلها می توان بر ابهت فضا افزود. دقت کنید آباژور را از نوع بلند پایه انتخاب نمایید( به جای آباژور می توانید از گیاهان بنجامین استفاده کنید . )

اتاق خواب

نهار خوری فضای نهار خوری معمولا" در کنار پذیرایی قرار می گیرد و نیاز به میز نهار خوری ، کمد یا قفسه ای برای نگهداری ظروف و نور پردازی مناسب دارد . دقت کنید که میز را نسبت به ابعاد فضا انتخاب نمایید ، معمولا" تا دو برابر اعضای خانواده کافی است.

طراحی کلاسیک

اتاق خواب اتاق خواب معمولا" جهت استراحت مورد استفاده قرار میگیرد و میبایست تمام توان را برای ایجاد آرامش در آن بکار گرفت . در طراحی دکوراسیون اتاق خواب بهتر است از رنگهای سرد استفاده شود ( مانند رنگ مایه های سبز و آبی ) زیرا رنگ های سرد آرامش بخش هستند. دقت نمایید تخت را در زیر پنجره و یا روبروی در ورودی اتاق قرار ندهید. زیرا هنگام باز بودن درب اتاق فردی که بر روی تخت داز کشیده کاملا" قابل دید است.

اتاق خواب فرزندان برخلاف پدر و مادر فرزندان علاوه بر استراحت در اتاق خواب استفاده های دیگری نیز از آن می برند و نحوه طراحی بستگی به جنسیت ( دختر یا پسر ) ، رشته تحصیلی ، سن و ... دارد و نسبت به نیاز آنها طراحی صورت می پذیرد.

اتاق کودک در طراحی اتاق کودک میبایست از رنگ های شاد و مورد علاقه کودکان استفاده کرد .معمولا" کودکان به رنگهای قرمز ، زرد ، سبز و آبی علاقه زیادی دارند. در اتاق کودک می بایست فضا را به بخشهای کوچکتری تقسیم کرد، مانند فضایی برای استراحت ، پخش کردن اسباب بازی ها و بازی کردن ، میزی که بتوانند بر روی آن نقاشی کنند ، قفسه برای نگهداری اسباب بازیها و... بر روی دیوار اتاق کودک میبایست سطحی برای چسباندن نقاشی ها پیش بینی شود . دقت کنید که حتما" کف اتاق را با موکت یا سایر پوشش دهنده های مشابه بپوشانید ، زیرا کودکان علاقه زیادی به بازی کردن در کف اتاق دارند ...

دکوراسیون اتاق کودک با طرح رنگارنگ

دکوراسیون و طراحی داخلی

 مقاله ای مفید درباره دکوراسیون و طراحی داخلی

سالن پذیرایی

اگر به دنیای دکوراسیون، معماری و طراحی داخل علاقه مندید، اگر ذوق هنری در خود می بینید و اشتیاق فراوانی به زیباسازی محیط زندگی خودتان دارید، و همینطور می خواهید اصولی تر دست به تغییرات در منزل و یا محیط کارتان بزنید، حتما به مقاله بسیار مفید درباره دکوراسیون و طراحی داخلی نیاز دارید. این مقاله بسیار خواندنی و کاربردی دکوراسیون حتما شما را در این راستا یاری خواهد کرد.

همه انسانها در اعماق درون خود خواستار آرامشند. این امر، برای هر فرد، اگر نه در هیچ جای دیگر، حداقل در خانه باید محقق شود. در خانه است که می‌توان انرژی‌های از دست‌رفته طی روز را جایگزین کرد. دور هم جمع شدن اعضای خانواده، گپ زدن و چیزهای ساده این‌چنینی به ما انسانها کمک می‌کنند تا خستگی‌های روزانه را در جایی بیرون از خانه جا گذاشته و برای فردا آماده شویم. فضای داخلی خانه می‌تواند منبع تمام‌نشدنی نشاط و آرامش باشد به شرطی که بعضی از جزئیات ظریف که بسیار موثر هم هستند رعایت کنیم. گاهی توجه به نکته‌های کوچک، نتایج بزرگی به دنبال دارد.

امروزه اهمیت طراحی مناسب فضای داخلی منزل و محیط کار و تاثیر آن در افزایش بهره وری و ایجاد حس آرامش امریست انکار ناپذیر. هرچند استفاده از میلگرد و رابیتس و متعاقب آن گچ یا سیمان سالهاست در کشور ما رواج دارد اما در طول این مدت نحوه طراحی داخلی بویژه طراحی دکوراسیون سقف دستخوش تغییرات زیادی شده است. سابق بر این طرحها همگی یک چهارچوب خاصی داشتند,استفاده از اشکال منظم,چند ضلعی منظم,دایره یا بیضی ویا تلفیقی از این اشکال بسیار متداول بود اما امروزه طراحانداخلی سعی دارند کمتر از قرینه سازی استفاده نمایند و یا به بیان بهتر سبکهایکلاسیک رفته رفته جای خود را به سبکهای مدرن داده اند.

توجه به فضای داخلی و نحوه و تقسیم بندی پلان ها، نقش مهمی را در ساختار معماری یک بنا بر عهده دارد. طراحی فضایی با انعطاف پذیری بالا و تنوع پذیر از لحاظ چیدمان و آرایش سطوح می تواند کارکرد های مختلفی را بپذیرد و این در حالی است که مخاطب احساس رضایت بیشتری از فضا خواهد داشت. استفاده از جدا کننده های سبک و قابل حمل، شفاف سازی، رنگ بندی های متناسب با نیاز های موجود، تنوع مصالح، توجه به نحوه قرار گیری و تعامل مابین فضاهای مختلف از جمله ویژگی هایی هستند که در کنار ساختار خاصی که برای یک پلان معماری در نظر گرفته شده است، می تواند بر غنای آن افزوده و حتی قسمتی از مشکلات آن را حل کند.

معماری داخلی نقش عمده ای در کیفیت فضای ساختمان ایفا می کند. نحوه چیدمان و تقسیم بندی فضا، جنس و رنگ پوشش سطوح ( کف، سقف و دیوارها ) ، نور پردازی، مبلـمان و مجموعه عوامل موثر دیگر تعیین کننده زیبایی و کار آمدی فضاهای داخلی هستند. امروزه تاثیر معماری داخلی بر آرامش ( مجموعه هنجارهای عصبی) ، راندمان (در فضاهای اداری ) ، اثر بخشی ( در فضاهای تجاری ) بسیار بدیهی و لازم به نظر می رسد.

از سوی دیگر معماریداخلی به لحاظ معیارهای روانشناسی اهمیت بسیاری دارد. میزان امنیت، صمیمیت، شور و هیجان و آرامش موجود در یک فضا را می توان با راهکارهای مناسب تشدید یا تضعیف کرد. باید دانست که هر کدام از انسان ها دارای تعلقات ذهنی و روحی خاصی هستند که پاسخگویی به نیازهای آنها در معماری داخلی در اولویت قرار می گیرد.

اتاق خواب

مبحث طراحی و دکوراسیون داخلی، اهمیتی خاص یافته و در بسیاری از دانشگاهها و مراکز علمی حتی به عنوان رشته ای مجزا تدریس می شود. الگوهای و ایده های مختلفی اعم از مدرن و کلاسیک، توسط طراحان این رشته به کار گرفته می شود و از محدودیت های معماری در زمینه اجرا، معمولا خبری نیست و می توان به ایده های بلند پروازانه ایشان تجسم بخشید، چه بسا به گونه ای میان گستره ای، موضوع فعالیت رشته های مختلف هنری از مجسمه سازی گرفته تا نقوش برجسته قرار میگیرد. پیشرفت تکنولوژی به سبب تسهیل در یکسری از مسائل تاسیساتی و اجرایی از یک طرف و تنوع و کارآیی بالا در محصولات عرضه شده، زمینه مساعد و کارآمدی را در سطح جامعه به وجود آورده است؛ بهانه ای که پرداختن به مقوله طراحی داخلی را جزء لاینفک فضاهای معماری بر می شمارد. معماری داخلی و توجه به جزئیات و تزئینات بعد از چندین دهه سکوت و فراموشی، رویکردی دوباره پیدا کرده و جالب تر اینکه سعی می کند نمود هایی از معماری گذشته را در تلفیقی با الگوهای مدرن بیان کند؛ مساله ای که سال ها است در معماری مورد بحث و جدل قرار گرفته وتاکنون نتیجه ای حاصل نشده است.

معماری گذشته ما سرشار است از ظرافت ها و ریزه کاری هایی که هزاران ایده و خلاقیت را در خود نهفته دارد. تزئینات و کاشیکاری های داخلی با تناسبات و رنگ بندی خاص خویش در کنار کالبد درونی، فضایی رمزگون را تداعی می کنند و هم اکنون نیز ارزش فضایی خویش را حفظ کرده است یک طراح داخلی مسئول طراحی، دکوراسیون و عملکرد فضای کارفرماست خواه فضا تجاری باشد یا صنعتی و مسکونی. او همکاری نزدیکی با معماران و کارفرمایان برای تصمیم‌گیری در مورد ساختار یک فضا، نیاز کاربران آن و بهترین سبک مناسب هر دو مورد دارد. این حرفه ترکیبی از مهندسی و هنر می‌باشد و مستلزم داشتن ذهنی منحصر به فرد برای بکارگیری مناسب هر دو رشته است.

علاوه بر شناسائی رنگ و محصولات ومصالح و مبلمان باید مهارت گفتگو با کارفرما و قبول سفارشات را داشته و روشهای اجرا و نگهداری عناصر معرفی کنندۀ فضا را بداند. همچنین باید ساختار فضا را بشناسد. این عامل از دانش مورد نیاز برای طراح او را از دکوراتور متمایز می‌کند.

طراح داخلی باید قابلیت برنامه‌ریزی و اجرای پروژه، تصمیم‌های عملکردی را داشته و با پیمانکار و کارفرما همکاری کند و تمام کارها بنا به نظر خود آنها انجام شود. برای این منظور باید بین سلیقۀ خود و کارفرما تعادل برقرار کند و بیشتر سلیقۀ کارفرمای خود را در نظر داشته باشد. این عامل شاید در ابتدا برای کسانی که می‌خواهند وارد این حرفه شوند ناامید کننده باشد. بخصوص کسانیکه می‌خواهند قبل از اینکه ساخت یک بنا تمام شود طراحی خودشان را شروع کنند. این دو موضوع بیانگر این نکته است که آنها باید در مورد طراحی اولیه و پردازش اطلاعات و زمان‌بندی کارها مهارت داشته باشند. این اصل موجب تعجب تعداد زیادی از طراحان واقعی می‌شود که انتظار دارند تأثیرپذیری کمتری از قواعد اجرایی و فنی در مورد پیدایش یک فضاء و حس کلی آن داشته باشد.

افراد موفق در این صنعت اظهار می دارند قابلیت متعادل کردن عملکرد با زیبایی، تعیین کنندۀ موفقیت یک طراح داخلی است. با وجود پیچیدگی کار، آنان که بخوبی از عهدۀ آن بر می‌آیند بسیار راضی و خشنودند.

انچه که همواره باید مد نظر قرار گیرد آنست که هر فضای داخلی اعم از محل کار، تفریح یا سکونت، قابلیت زیبا شدن را دارد؛ تنها بایست از اصول و عوامل سازمان بندی صحیح بعلاوه کمی ذوق و سلیقه استفاده کرد تا شرایط مناسب و دلخواه پدید آید. شروع کار در فضاسازی و تزئین باید عاری از جنبه های ذهنی و خیال پردازی غیر واقعی باشد. برخورد اول با مساله لازم است با در نظر گرفتن عینیات و امکانات صورت پذیرد. ساختن خانه‌ای در رویا آسان اما در عمل سخت و دشوار است!

در این بین همواره هدف ارائه طریقتی است که تخیل نیز مانند سایر عوامل، تحت نظمی منطقی درآید و شکل عنصری سازنده به خود گیرد. به خاطر عوامل متعددی که در شکل‌گیری یک طرح موقت دخالت داردند اجرای کار نیازمند برنامه‌ای دقیق و منظم است. پیشرفت قدم به قدم و حساب شده از اتلاف وقت و هزینه می کاهد و در نتیجه حاصل کار را پر ثمر می‌سازد، لذا در طرح اجرائی عواملی چند لازم است مورد نظر قرار گیرد.

سالن پذیرایی

  عملکرد

اولین عنصری که در بدو امر باید مدنظر قرار گیرد عملکرد و نحوه استفاده از فضای داخلی است. یک چهار دیواری می‌تواند به عنوان اطاق خواب، نشیمن، اطاق بچه، آشپزخانه، سالن ورزش، فروشگاه یا اداره شخص معین برای فعالیت مشخص قرار گیرد…. ضروری است با استفاده از عواملی چون نورپردازی و چیدن مبلمان تقسیم گردد تا عملکرد هر یک دقیقآ مشخص شود.

 افراد

نیازهای یک خانواده پر جمعیت با احتیاجات فردی مجرد یکسان نیست. وجود اطفال خردسال قهرآ نوع خاصی تزئین را دیکته میکند خصوصیات روانی افراد خانواده و زمانی را که با هم یا جدا از هم در منزل صرف میکنند نیز از عواملی مهم در ارایش خانه بشمار میرود لذا منظور داشتن سلیقه کلیه اعضای خانواده ضروری است.

 آسایش

در نظر گرفتن آسایش ساکنان خانه بیش از زیبائی در دکوراسیون واجد اهمیت است. اطاق زیبا اما غیر قابل استفاده تدریجا به جایگاه ارواح بدل میگردد! محل کار زندگی یا استراحت چنانچه شرایط مناسب و راحتی فراهم ننماید دارای فضای سنگین و کسالت بار شده افراد را از خود گریزان خواهد نمود نقش عمده معماری و تزئین داخلی در حقییقت ایجاد محیطی مناسب برای زیستن و فعالیت های انسانی است.

 ویژگیها

منظره اطاق، میزان نور طبیعی و خصوصیات معماری ساختمان از دیگر عواملی هستند که قبل از شروع تزئین باید مدنظر قرار گیرند.این عوامل اجزا ثابتی را تشکیل میدهد که تغییر آنها و پس از اتمام کار دیگران امکان پذیر نیست لذا ترکیب بندی را طوری باید انجام داد که از جنبه‌های مثبت این ویژگی‌ها حداکثر بهره‌ برده‌شود.

 نقشه

انجام کار چه در ساختمانی نو و چه تغییر دکور یک ساختمان کهنه باشد باید با در نظر گرفتن شکل فضا و پیاده کردن نقشه آن صورت گیرد. کشیدن نقشه یکی از ضروری ترین اقدامات است.

مبلمان یا تغییر رنگ بر روی نقشه امری ساده و بدون خرج است اما ارتکاب هر اشتباه پس از اتمام کار به قیمت صرف هزینه اضافی و دوباره کاری است .نقشه نه تنها فضای قابل استفاده را پیشاپیش نمایش میدهد بلکه به کمک ان میتوان تعداد و اندازه اثاثه مورد نیاز را نیز مشخص کرد. 

سالن پذیرایی

نور

ضمن کشیدن نقشه مناطقی که از آنجا نور طبیعی به داخل تابیده میشود و نواحی تاریک، همچنین تعداد چراغهای سقفی و آباژور با تعیین محل دقیق آنها لازم است مشخص گردند محاسبه رو شنائی عمومی و نقاطی که احتیاج به نور بیشتری برای مطالعه یا کار دارند واجد اهمیت خاصی است.

 سطوح

سطوح اصلی اتاق شامل سقف و کف ودیوار ها است؛ پرده‌ها روکش مبل و صندلی، سطح درها و پنجره ها نیز سطوح کوچکتر را تشکیل می دهند. رنگ، نقش، بافت در بزرگ یا کوچک جلوه دادن اتاق موثر است نقوش درهم و رنگهای تند بر سطوح مذکور قدرت جلب توجه بیشتری داشته و فضا را شلوغ و کوچک خواهند کرد.تاقچه ها، رف ها، ارسی ها، هشتی ها، حوض ها و باغچه ها تنها شماری از عناصر کالبدی طراحی داخلی در ایران هستند. روش معماران گذشته ایرانی در به کارگیری این عناصر، در راستای آن بوده تا از جذابیت فرم کاسته شود و به غنای فضا افزوده گردد. این همان هندسه همراه با تزئینات است.

به نظر می رسد طراحی داخلی در ایران در ایران، از یک سو در چنبره نوستالژیای تاقچه ها، رف ها و اُرسی های قدیم گرفتار مانده و از سوی دیگر به دکوراسیون و ابعاد دراماتیک و تزئینی فضاها تقلیل یافته است. با تمام اینها، طراحی داخلی فرآیندی است که همزمان می بایست سویه های زیباشناختی و عملکردی را سامان دهد. طراحی داخلی یک ساختمان، داستانی است که شخصیت اصلی آن خود انسان است؛ در این بین حضور او در این فضا، چگونگی آن و ویژگی های فضایی که انسان در آن قرار می گیرد، می تواند تداعی کننده اصولی باشد که در فوق به آنها اشاره شد.